247 / 437
(Küçüğün Korunması Bağlamında) Adli Yargı Kararlarının İdari Yargıda Yorumlanması
246
Bilindiği üzere, mahkeme kararları hukukun yardımcı kaynakla-
rındandır.
1
Mahkeme kararlarını;
- Sadece davanın tarafları için sonuç doğuran ve (kural olarak) ka-
nun yolu açık olan yerel mahkeme kararları,
- Kanun yolu incelemesi sonunda verilen ve emsal nitelik taşıyabi-
len daire kararları,
- Bozma kararına karşı yerel mahkemenin direnme kararı vermesi
sonrasında verilen ve hem kanun yolu mahkemesini hem de yerel
mahkemeyi bağlayan yüksek mahkeme genel kurulu kararları,
- Benzer olaylara ilişkin kararlar arasındaki çelişkileri gidermek
üzere verilen, Resmi Gazetede yayımlanan ve yazılı hukuk kuralı
gibi bağlayıcılık taşıyan İçtihadı Birleştirme Kararları,
Şeklinde bir tasnife tabi tutmak mümkündür.
Yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına
uyma yükümlülüğü Anayasa’nın 138. maddesinde düzenlenmiştir.
Keza Anayasa’nın 153. maddesinde de Anayasa Mahkemesi kararları-
nın yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek
ve tüzelkişileri bağlayacağı hüküm altına alınmıştır.
Mahkeme kararlarına uyma yükümlülüğü, hukukun genel ilke-
lerinden biri olarak kabul edilen
“kesin hükme saygı”
ilkesinin de bir
gereğidir.
2
Ancak eldeki çalışma kapsamında da önem arz ettiği üze-
re, mahkeme kararlarına uymak ile mahkeme kararlarını hukukun
yardımcı kaynağı olarak değerlendirip, o karardaki hukuki anlam-
landırmayı kabul ederek başka bir davada karar vermek farklı kav-
ramlardır.
Bu anlamda, davanın taraflarınca hukuki sebep olarak yargı ka-
rarlarına dayanıldığı ya da yargılama kapsamında dikkate alınması
için mahkemeye delil olarak sunulduğu durumlarda, bu kararlar da
gözetilip tartışılmadan hukuka uygun bir hüküm kurulması mümkün
1
Necip Bilge, Hukuk Başlangıcı: Hukukun Temel Kavram ve Kurumları, Ankara,
2000, s. 107
2
Anayasa Mahkemesi’nin 22.04.2015 tarih ve 2015/28-42 sayılı kararı