dergi 127

(Küçüğün Korunması Bağlamında) Adli Yargı Kararlarının İdari Yargıda Yorumlanması

252

(hukukî yararı olan) “maddî anlamda ilgili”dir. Oysa davada, şeklî il-

gili esastır. Yani dava açan davacı, onun muhatap gösterdiği davalıdır.

Şeklî anlamda ilgililerden kasıt, dilekçelerde isimleri yazılanlar ile

mahkemece süje olarak prosedüre dâhil edilenlerdir. Maddî anlamda

ilgililerle kastedilenler ise yargılama nedeniyle hakları ve ödevleri di-

rekt etkilenebilecek olanlardır.

Çekişmesiz yargıda şeklî değil, maddî

ilgili kavramının esas alınması gerekir.

Kesinleşmiş bir kararın temyiz edilebilirliği hususuna gelince, bu

nitelikteki kararların (kural olarak) temyizi mümkün değildir. Bunun-

la birlikte, somut olayda söz konusu olduğu üzere, çekişmesiz yargıda

verilen kararların maddî anlamda kesin hüküm teşkil etmediği ve ve-

rilen kararın sonradan haksız görülmesi veya kararın verilmesinden

sonra ortaya çıkan değişiklikler nedeniyle yeni bir karar verilmesinin

mümkün bulunduğu yukarıda belirtildi.

Kaldı ki, ister çekişmeli isterse çekişmesiz yargı işi olsun, ilgili ta-

rafın davaya katılımı sağlanmadan veya Tebligat Kanunu hükümle-

rine aykırı tebligatlar geçerli sayılarak, ya da dava veya taraf ehliyeti

bulunmayan kişilerin katılımıyla yapılan yargılamada verilen kararlar

her ne kadar (temyiz edilmeksizin) kesinleşmiş olsalar da, yukarıdaki

hukuki yanlışlıklar, bu kararların maddi anlamda kesin hüküm niteli-

ği kazanmasını önler.

Bunun sonucu olarak da, bu tür kararlardan etkilenen kişiler için

temyiz süreleri başlamaz ve bu hakkın kullanılmamış olmasına dayalı

bir kesinleşme söz konusu olmaz. Bir başka ifadeyle, bu zorunluluğa

uyulmadan verilmiş ve şekli anlamda kesinleşmiş bir kararın, muha-

tapları nezdinde hüküm ve sonuç doğurması söz konusu olamaz. Bu

tip kararlardan etkilenen kişilerin nihai (kesinleşmemiş) kararı öğren-

Muhammet Özekes, “Çekişmesiz Yargının Çekişmeli Yargıdan Temel Farkları”,

Yargı.ppt(İnd.T.: 05.10.2016)

Cenk Akil, agm., s. 932

Cenk Akil, agm., s. 932 (Muhammet Özekes, “Çekişmesiz Yargıda İlgililerin

Kanun Yoluna Başvuru Hakkı”, Bilge Öztan’a Armağan, Ankara 2008, s. 688)

Muhammet Özekes, “Medeni Usul Hukukunda Yok Hüküm ve Etkisiz Hüküm”,

Yargıtay Dergisi,

C. 26, Ekim 2000, s. 693