145 / 545
144
Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)
D. DAVA ZAMANAŞIMI
AsCK’nın
‘Askerî cürümlerde dava ve cezanın nasıl düşeceği’
başlıklı
49’ncu maddesine göre,
‘Askerî suçlarda dava ve cezanın düşmesi husus-
larında Türk Ceza Kanununun birinci kitabının 9 uncu babı hükümleri tat-
bik’
olunacağı açıklamasından sonra maddenin (A) bendinde
yer alan
“… fiilleri hakkında dava müruru zamanı, bütün askerî mükellefiyetlerin …
bitmesinden itibaren işlemeğe başlar”
ibaresi, “bakaya suçu” yönünden
Anayasa Mahkemesi’nin 30/3/2011 tarihli ve E.:2007/95, K.: 2011/61 sa-
yılı Kararı ile iptal edilmiştir. Bu nedenle AsCK m.63 bakımından da
TCK’nın dava ve ceza zamanaşımına ilişkin süreleri geçerli olacaktır.
Yine burada AsCK m.49 hükmünün adli yargı mercilerince uygu-
lanıp uygulanamayacağı konusuna da açıklık getirilmelidir. Kanaati-
mizce 353 sayılı AsYUK’un 13’ncü maddesinde bu konu
düzenlenmiştir.
Madde hükmü şöyledir
: ‘Askerî Ceza Kanununun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63,
64, 75, 79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131 inci maddelerinde yazılı suçlar, askerî
mahkemelerin yargı yetkisine tâbi olmayan sivil kişiler tarafından barış zama-
nında işlenirse; bu kişilerin yargılanması, adlî yargı mahkemeleri tarafından,
Askerî Ceza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılır’.
Yukarıdaki hükme göre, barış zamanı siviller hakkında AsYUK m.13’te
yer alan suçlardan dolayı yargılama yapacak adli yargı mercileri s
ade-
ce 13’ncü maddede sayılan suçları değil, bu suçlarla ilgili olan diğer
AsCK hükümlerini de göz önüne alacaklardır. Bu nedenle AsCK m.63
bakımından kanaatimizce AsCK m.49 hükmünün de adli yargı merci-
lerince göz önünde tutulması gerekecektir.
VIII. YAPTIRIM
AsCK m.63/1’de kanaatimizce failin tehlikelilik durumuna göre
kademeli bir biçimde artan oranda bir yaptırım
öngörülm
ektedir.
Yine maddede kanun koyucu tarafından, failin yakalanmasına oranla
kendiliğinden gelmesine ve kendiliğinden geldiği (temadiyi kestiği)
sürenin kısalığına göre, cezayı azaltan etkin pişmanlık
164
kurumuna
yer verilmiştir.
164
Doktrindeki görüşlerden birinde etkin pişmanlık; Suçun bütün unsurları ile ta-
mamlanmasından sonra failin bazı pişmanlık gösteren hareketler yapması duru-
munda, bu hareketler dolayısıyla faile ceza verilmemesini veya cezasında indirim
yapılmasını ifade eden kurum olarak tanımlanmaktadır (Hakeri, s.524).