142 / 545
141
TBB Dergisi 2017 (128)
Gökhan Yaşar DURAN
bir kişinin barış zamanı AsCK m.63’ün faili olmasında bir sakınca bu-
lunmamaktadır. Ancak savaş zamanı AsCK m.63’ün suç failleri askerî
mahkemede yargılanacaktır.
157
Yetki konusuna gelince: AsCK m.63’ün mütemadi suç olması ne-
deniyle CMK’daki genel yetki kuralı gereğince, kesintisiz suçlarda ke-
sintinin gerçekleştiği yer mahkemesinin yetkili olması gerekmektedir
(CMK m.12/2). Ancak 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 89/son fıkrasın-
da, ‘
Barışta, dördüncü fıkra uyarınca verilen idarî para cezası kesinleştikten
sonra dördüncü fıkrada sayılan eylemlerden herhangi birini işleyenler ile bu
eylemleri seferberlik ve savaş halinde işleyenler hakkında askerlik şubelerince
suç dosyaları hazırlanarak yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu yer Cumhuri-
yet başsavcılığına gönderilir’
hükmü ile kanaatimizce CMK m.12/2’deki
genel yetki kuralına bir istisna getirilmekte ve davanın görüleceği ye-
rin, failin nüfusa kayıtlı olduğu yer ceza mahkemesi olacağına işaret
edilmektedir. Failin nüfusa kayıtlı olduğu yerde adliye bulunmuyor
ise nüfusa kayıtlı olduğu ilçenin bağlı olduğu yer adli yargı mercile-
rinde yargılaması yapılacaktır.
158
AsYUK 21’nci maddesinin 29/6/2006 tarihli 5530 sayılı Kanun’la
değişik 4 ve 5’nci fıkralarında savaş halinde bu suç faillerinin yargıla-
nacakları yetkili askeri şöyle açıklanmaktadır:
‘Savaş hâlinde saklı, yok-
lama kaçağı, bakaya ve geç iltihak suretiyle bakaya suçlarından sanık erbaş ve
erler ile sevk edildiği eğitim merkezine zamanında katılmamak suretiyle baka-
ya suçu işleyen yedek subay adayları,
eğitimlerini takiben verildikleri birlik
veya kurumların tâbi oldukları askerî mahkemede yargılanırlar.
Savaş hâlinde saklı, yoklama kaçağı ve bakaya suçlarından sanık yedek
subay aday adayları, kayıtlı bulundukları askerlik şubelerinin tâbi olduğu
askerî mahkemede yargılanırlar’.
suçlar şöyle açıklanmaktadır: ‘Askerî Ceza Kanunu’nun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63,
64, 75, 79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131 inci maddelerinde yazılı suçlar, askerî mah-
kemelerin yargı yetkisine tâbi olmayan sivil kişiler tarafından barış zamanında iş-
lenirse; bu kişilerin yargılanması, adlî yargı mahkemeleri tarafından, Askerî Ceza
Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle’ yapılacaktır.
157
Nitekim 353 sayılı AsYUK’un ‘Savaş halinde askerî mahkemenin görevi’ başlıklı
14’ncü madde (G) bendindeki hükme göre; ‘
1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun
55, 56, 57, 58, 59, 63, 64, 75, 78, 80, 81, 93, 94, 95, 100, 101, 102, 124, 125 ve 127 nci
maddelerinde yazılı suçlara ait davaların’ suç faillerinin askerî mahkemede yargı-
lanacağı açıklanmaktadır.
158
Çelik, s.83.