229 / 545
228
Yeni Türk Medeni Kanunu’nda Aile Konutunun Önemi
Evlilik yaşamı, ortak kararlar almayı gerektiren bir yaşam birliği
olduğundan, aile konutu ile ilgili hukuki işlemlerde eşlerin ortak karar
vermelerine kanun koyucu önem vermiştir. Aile konutunun eşlerden
birine ait olması durumunda, tek başına konutu elden çıkarması ha-
linde, aile konutunun bir eş tarafından kiralanması durumunda tek
başına sözleşmeyi feshetmesi halinde ve aile konutu üzerinde hakları
sınırlaması halinde diğer eş zarar görebilir. Bu sakıncalara karşı diğer
eş korunmuştur. Bu koruma. eşler arasındaki mal rejiminin türü ne
olursa olsun evlilik birliği içinde eşlerin ortak iradeleriyle konutu “aile
konutu” olarak tahsis etmeleriyle başlamaktadır ve aile konutu niteli-
ği ortadan kalkana kadar devam etmektedir. Evlenme eşler arasında
ölümle sona erdikten sonra aile konutu ile ilgili sağ kalan eş, gerek mal
rejimlerinin tasfiyesinde, gerekse mirasın paylaşılmasında TMK.’nun
çeşitli hükümlerinde korunmuştur.
Edinilmiş mallara katılma rejiminin bir eşin ölümü sebebiyle
sona ermesi halinde sağ kalan eş, eski yaşantısını devam ettirmek için
ölen eşine ait aile konutu üzerinde intifa hakkı veya oturma hakkı,
ev eşyası üzerinde mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. Ancak sağ
kalan eşin katılma alacağına sahip olması gereklidir. Haklı sebeplerin
varlığı halinde aile konutu üzerinde sağ kalan eş veya yasal mirasçı-
ları mülkiyet hakkı tanınmıştır, ev eşyasıyla ilgili bir düzenleme ya-
pılmamıştır.
Paylaşmalı mal ayrılığı rejiminde, aile konutu ve eş eşyası evlili-
ğin iptali veya boşanma halinde ve ölüm halinde düzenlenmiştir. Bu
düzenlemelerin amacı, ekonomik ve psikolojik olarak korunması ge-
reken eşi korumaktır. Bu rejimi seçmiş olan eşler iptal veya boşanma
halinde aile konutu ve ev eşyasını kimin kullanacağı konusunda anla-
şabilirler, anlaşamazlarsa hâkim bu hakka kimin sahip olacağını iptal
veya boşanma kararıyla beraber re’sen karar verir ve şerhi için tapuya
konutta kalma süresini ev eşyasını kullanma süresini bildirir. Eğer
aile konutu kiralık ise, kiracı sıfatı taşımayan eşin kalmasına hâkim
karar verebilir ve iptal ve boşanma kararıyla birlikte re’sen karar vere-
bilir. Bu rejimde eşlerden bir ölmüşse aile konutu ve ev eşyası üzerinde
sağ kalan eş, mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. Haklı sebeplerin
varlığı halinde sağ kalan eş veya yasal mirasçıları intifa veya oturma
hakkı tanınmasını isteyebilir.