Dergi 128

TBB Dergisi 2017 (128)

Çiğdem ÇIMRIN

fından ihlâlini önlemek ve etkili kullanımını sağlayabilmek gibi bir

edim borcu yüklemektedir. Bu edim borcunun söz konusu hakkını

kullananların işkence veya kötü muamele görmelerinin önüne geçil-

mesi ve hatta yaşam haklarının korunmasına kadar uzayan bir bo-

yutu vardır. Dolayısıyla, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı AİHS 15.

Madde kapsamında çekirdek haklardan biri olarak sayılmamışsa da

ve buna istinaden olağanüstü hâllerde bu hak sınırlandırılmış veya

tamamen yasaklanmış olsa dahi, hakkı kullananlar açısından devletin

pozitif yükümlülüklerinin devam etmesi gerektiği kanaatindeyim. Bu

açıdan, AİHM tarafından yukarıda sayılan ilkeler kapsamında yapı-

lacak bir değerlendirme sırasında şayet başvurucunun yaşam hakkı

veya işkenceye maruz kalmama hakkının ihlâlini oluşturan bir du-

rumun mevcudiyetinde, AİHM’in çekirdek hak olarak sayılmayan

toplantı ve gösteri yürüyüşü gibi haklar bağlamında da ihlâl kararı

vermesi olasıdır.

C. Sonuç Yerine

Bu makale kapsamında göz önünde bulundurulan 2013 Mayıs’ın-

dan 2016 Temmuz’una

kadar olan süreçte toplantı ve gösteri yürüyü-

şü hakkıyla ilgili getirilen kısıtlamaların yukarıda sunulmaya çalışılan

AİHM pratikleri çerçevesinde uluslararası insan hakları yükümlülük-

leri bağlamında ciddi problemler oluşturduğunun tespiti yapılmaya

çalışılmıştır.

AİHM ve Türkiye üst yargı mercileri tarafından kabul gören ba-

rışçıl gösterilere müdahale edilmemesi, hakkın etkin bir şekilde kulla-

nımının sağlanması için devletin sorumluluklarını yerine getirmesi ve

kişilerin toplantı ve gösteri yürüyüşleri haklarına saygı gösterilmesi

anlayışı demokrasi iddiası taşıyan tüm devletler gibi Türkiye’nin de

uygulamaya geçirmesi gereken bir görevdir. Dolayısıyla olağan dö-

nemde olduğu kadar olağanüstü süreçlerde de hakkın özüne dokun-

mayan ve demokratik bir toplumda gereklilik kriterlerine uygun uy-

gulamaların benimsenmesi ülkemiz için en doğru ve faydalı olandır.

Olağanüstü hâlin ilânı.