Dergi 130

179

TBB Dergisi 2017 (130)

Recep DOĞAN

şiddete neden olan namus ve töre cinayeti gibi gelenek ve adetleri

desteklemesi, bunları yerine getirenleri cesaretlendirmesi,

şiddete neden olan gelenek ve adetlere, dini veya kültürel kural-

lara karşı harekete geçmemesi/geçememesi ve bunları sonlandırma

konusunda gönülsüz davranması,

şiddete karşı mağdurlara etkili bir koruma sağlayamaması,

durumunda devlet ile irtibatlı, kadına yönelik toplumsal cinsiyete

dayalı bir zulüm halinin var olduğunun kabulü gerektiği belirtilmek-

tedir.

Tüm bu veriler ışığında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tara-

fından yapılabilecek toplumsal cinsiyete dayalı şiddetten kaynaklanan

sığınma başvurularının taraf devletlerce kabul edilebilirliğine ilişkin

olarak bir değerlendirme yapmak gerektiğinde, 9.9.2009 tarihli

Opuz

v Turkey

kararı dâhilinde bir değerlendirme yapılması mümkün gö-

zükmektedir. Bu kararda, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi içtiha-

dında ilk defa, toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı devletin gerekli

tepkiyi vermemesinin ve etkili bir koruma sunamamasının, ayrımcı-

lık teşkil ettiği ve bu durumun İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin

14’üncü maddesine aykırı olduğu hususu karar altına alınmıştır. Ka-

rarda aile içi şiddetin kişisel bir konu olmadığı, kamuyu ilgilendiren

ve devletin şiddete karşı etkili bir koruma mekanizması kurmasını

gerekli kılan bir konu olduğu belirtilmiştir.

Bu davaya konu olayda, davacı Nahide OPUZ 10 Nisan 1995 te baş-

layıp 29 Ekim 2001 tarihine kadar devam eden süreçte kocası Hüseyin

OPUZ’un 5 kez saldırısına uğramış, ardından 11 Mart 2002 tarihinde

Nahide OPUZ’un annesi, Hüseyin OPUZ tarafından öldürülmüştür.

Bu süreçte, Nahide OPUZ’un kendisini ve annesini korumak için yap-

tığı başvurular sonuçsuz kalmıştır. Cezaevine konan Hüseyin OPUZ,

uzun süre tutuklu olarak yargılanmasının ardından, 26 Mart 2008

Opuz v. Turkey (Application no. 33401/02)

pages/search.aspx?i=001-92945

Opuz v. Turkey para. 200, 201; Nisan Kuyucu, İnsan Hakları Ortak Platformu

AİHM Kararlarının Uygulanması İzleme Raporları, 2015/1, Opuz Kararının Uy-

gulanması-İzleme Raporu, Ankara, 2015, s.3.