297 / 457
296
Zorunlu Pay Alım Teklifi Fiyatının Şirket Esas Sözleşmesi ile Belirlenmesi Hakkında Bir İnceleme
ortaklık paydaşı olmayabilir. Bu durumda ise, esas sözleşmenin şirket
ortağı dahi bulunmayan kişilere yönelik öngördüğü düzenlemenin,
bu kişiler açısından bağlayıcı olup olmadığı hususunun irdelenmesi
gerekmektedir.
Esas sözleşme, kurucular dışında ortaklığa sonradan katılmış ve
katılacak olan pay sahipleri ve alacaklılar bakımından da uygulama
alanı bulur ve bu anlamda belirsiz bir topluluğa yönelmektedir.
40
Bu
sayede şirket belirli sınırlar çerçevesinde kendi kurallarını serbestçe
belirleme imkânına kavuşmaktadır. Esas sözleşmeye konulan hüküm-
ler, pay sahipleri arasında yapılan sözleşmelerin aksine, mevcut pay
sahiplerine benzer şekilde şirkette sonradan pay sahibi olan kişileri de
bağlar. Gerçekten de esas sözleşmenin tescilinin ilanı ile birlikte, ano-
nim şirketin organlarını, karar alma ve icra esaslarını, ortakların şir-
ketle ilişkilerini düzenleyen bir anonim şirket esas sözleşmesi haline
geleceği gibi, TTK m. 354/1 hükmünde
41
sayılan esas sözleşme içeriği,
üçüncü kişiler için hüküm doğuran nesnel kural niteliğini kazanır.
42
Dolayısıyla esas sözleşmenin, şirket ortağı bulunmayan kişiler
üzerinde de etki doğuran kuralları barındırması mümkündür. Ancak
teklif fiyatının önceden belirlenmesine ilişkin hükmün esas sözleşme-
ye konulmasının kanuni temeli bulunmadığı gibi, TTK m. 354/1 hük-
mü gereği esas sözleşmede bulunması gereken asgari içerik arasında
40
Okutan Nilsson, s.105.
41
TTK m. 354/1: “Şirket esas sözleşmesinin tamamı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı-
nın izniyle kurulacak olan anonim şirketlerde izin alınmasını, diğer şirketlerde
335 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca şirketin kuruluşunu izleyen otuz gün
içinde şirketin merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret
Sicili Gazetesinde ilan olunur. Tescil ve ilan olunan esas sözleşmeye, aşağıda sa-
yılanlar dışında, 36 ncı maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz. Bu hususlar
şunlardır:
a) Esas sözleşmenin tarihi.
b) Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.
c) Şirketin, varsa süresi.
d) Şirketin sermayesi, ödenmesinin şekil ve şartları ile payların itibarî değerleri,
varsa imtiyazlar.
e) Pay senetlerinin türleri, hamiline veya nama yazılı oldukları.
f) Şirketin nasıl temsil olunacağı.
g) Yönetim Kurulu üyeleriyle şirketi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları,
unvanları, yerleşme yerleri ve vatandaşlıkları.
h) Şirketin yapacağı ilanların şekli; esas sözleşmede buna ilişkin hüküm bulundu-
ğu takdirde, yönetim kurulu kararlarının pay sahiplerine nasıl bildirileceği.”
42
Moroğlu, s.523.