296 / 457
295
TBB Dergisi 2017 (130)
Emre SUBAŞI
da payın tedavül kabiliyetini sekteye uğratır. Bu nedenle, esas sözleş-
mede yazılı da olsa sermaye borcunun dışında herhangi ek bir borç
beklenmedik yüküm sayılır. Tek borç ilkesinin ratio legis’i, pay sahibi-
nin ileride beklenmedik yüklerle karşılaşmasını engellemek olmakla
birlikte, bu durum, sermaye dışı çeşitli borç ve yükümlülüklerin esas
sözleşmeye serbestçe konulabileceği sonucunu doğurmaz, özellikle
borcun esas sözleşmede yazılı olması sebebiyle belirli olduğu ve pay
sahibinin payı devralmakla esas sözleşme hükümlerini kabul etmiş
olduğu söylenemez. Bu nedenle esas sözleşmede sınırları belirli de olsa
ek borçlar öngörülemez ve öngörülmüşse de bunların payı devralan
her kişi tarafından üstlenilmiş olduğu kabul edilemez.
38
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, teklif fiyatının esas sözleş-
meye konulan hükümle artırılması işlemi, yönetim kontrolünü elde
eden paydaşın kontrol maliyetini artıracaktır. Paydaşa yönelik ek kül-
fet getirilmesi anlamını taşıyan bu durum ise, tek borç ilkesine ilişkin
istisnanın genişletilmesi anlamına gelecektir. Ancak istisnaların dar
yorumlanması gerektiği kuralı karşısında, anonim şirket ortakları için
geçerli olan tek borç ilkesini ihlal edecek nitelikte, zorunlu pay alım
teklifinin maliyetini artıracak hükümlerin esas sözleşmeye konulama-
yacağı düşünülmektedir. Böyle bir hükmün bir şekilde esas sözleşme-
ye konulması halinde ise beklenmedik yüküm niteliğindeki bu düzen-
lemenin, şirket ortakları için bağlayıcı olamayacağı kanaatindeyim.
2. Şirket Ortağı Olmaksızın Yönetim Kontrolünü Elde Eden
Kişiler Açısından
Daha önce de belirtildiği üzere, yönetim kontrolünün elde edil-
mesi yalnızca pay iktisabına bağlı olmadığından, teklif yükümlülüğü-
nün tek muhatabı şirket ortağı sıfatına sahip kişiler değildir. Zira pay
üzerinde intifa hakkı tesis edilmek suretiyle, herhangi bir pay iktisabı
olmaksızın, yalnızca yönetim kontrolünü sağlamaya yetecek oranda
oy haklarını iktisap eden kişi de pay alım teklifinde bulunmak zorun-
dadır.
39
Benzer şekilde yönetim kontrolünü sağlayacak paylara “
dolaylı
olarak sahip olunması
” halinde de, dolaylı kontrolü elde eden kişi hedef
38
Gül Okutan Nilsson, Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri, Çağa Hu-
kuk Vakfı Yayınları, İstanbul 2004, s. 25-27.
39
Türkyılmaz, s.7.