Dergi 130

294

Zorunlu Pay Alım Teklifi Fiyatının Şirket Esas Sözleşmesi ile Belirlenmesi Hakkında Bir İnceleme

1. Şirket Ortağı Sıfatıyla Yönetim Kontrolünü Elde Eden

Kişiler Açısından

Zorunlu pay alım teklifini düzenleyen hükümlerden görülebi-

leceği üzere, pay alım teklifi zorunluluğu, yönetim kontrolünü elde

edecek orandaki pay iktisabıyla şirket ortağı haline gelmiş olan veya

hâlihazırda pay miktarını artırarak yönetim kontrolünü elde etmiş

olan kişilere de uygulanabildiğinden, şirket ortakları için öngörülebi-

lecek yükümlülüklerin ele alınması doğru olacaktır. Zira teklif fiyatı-

nın artırılması, aynı zamanda yönetim kontrolünü elde edecek şirket

ortağına teklif süreci içerisinde ek bir yükümlülük getirileceği anla-

mını ifade etmektedir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; TTK’nın 480 inci maddesinin bi-

rinci fıkrasında yer alan; “

Kanunda öngörülen istisnalar dışında, esas

sözleşmeyle pay sahibine, pay bedelini veya payın itibari değerini aşan primi

ifa dışında

borç

yükletilemez” hükmü gereği, şirket ortaklarına ge-

tirilebilecek yükümlülükler oldukça sınırlıdır. Anılan maddede dü-

zenlenen hüküm tek borç ilkesi olarak adlandırılmakta olup, anonim

şirketlerde pay sahibine sermaye borcu dışında ek bir yükümlülük

yüklenemeyeceği gibi, rızası dışında taahhüdünü ve sorumluluğunu

artırmaya zorlanamaz. Bu husus TTK’nın 329 uncu maddesinin ikinci

fıkrasında da yer alan

“Pay sahipleri, sadece taahhüt etmiş oldukları serma-

ye payları ile ve şirkete karşı sorumludur”

şeklinde hüküm altına alınmış-

tır. Dolayısıyla kural olarak, sermaye koyma borcu, prim (agio) ve TTK

m. 480/3 hükmü anlamındaki yükümlülük dışında pay sahibine esas

sözleşmeyle başkaca bir yükümlülük getirilemez. Bu nedenle,

dokt-

rinde pay sahibine sermaye koyma borcu dışında ek yükümlülük

getirilmesi sebebiyle, zorunlu pay alım teklifinin tek borç ilkesinin

de bir istisnasını oluşturduğu ifade edilmektedir.

Diğer taraftan, esas sözleşmede sermaye borcu dışında diğer ek

borçların yer alabilmesi, pay satın alacak kişilerin her bir pay ile ilgili

şirket esas sözleşmesini detaylı olarak incelemesini gerektirir ki, bu

Madde gerekçesinde de borç kelimesinin kasıtlı olarak tercih edildiği ve geniş an-

lam taşıdığı açıkça ifade edilmiştir.

Pulaşlı, Cilt II, s.1527, N. 16; Mustafa Çeker, Halka Açık Anonim Ortaklıklarda

Pay Sahiplerinin Şirketten Çıkma Hakkı,

Batider

, C.XXIII, Haziran 2005, S.1; Abu-

zer Kendigelen, “Zorunlu Çağrıya İlişkin Son Gelişmeler”,

Prof. Dr. Rona Serazan’a

Armağan

C.II

, İstanbul 2010, s.1201.