Dergi 130

412

Güncel Gelişmeler Işığında Türk Vatandaşlığının İstisnai Haller Kapsamında Kazanılması

samında vatandaşlığın kazanılması konusunda ortaya çıkan iki temel

problem vardır. Bunlardan ilki doktrinde de ifade edildiği üzere TVK

m.12’de istisnai haller kapsamında vatandaşlığa alınabilecek yabancı-

lar belirlenirken kullanılan bazı ölçütlerin Anayasanın 66/3. madde-

siyle güvence altına alınan kanunilik ilkesiyle bağdaşmadığı gibi yargı

denetimini de zorlaştırmasıdır. Bu bağlamda özellikle, vatandaşlığa

alınması ‘zaruri’ görülen yabancıların istisnai haller kapsamında va-

tandaşlığa alınmasını düzenleyen TVK’nın m.12/1-c bendi, kullandığı

‘zaruret’ ölçütü sebebiyle ‘hikmet-i hükümet’ anlayışıyla hazırlandığı

ve idare tarafından maksadı dışında kullanılmaya açık olduğu,

177

kişi

bakımından vatandaşlığın vazgeçilmez unsurunu teşkil eden devlete

sadakat unsurunun bir kenara bırakıldığı ve bu şekilde verilen vatan-

daşlığın önceden var olan gerçek bir bağlantıya dayanmadığı

178

gibi

sebeplerle istisnai haller kapsamında vatandaşlığa alınabilecek ya-

bancıları belirleyen TVK m.12’nin en çok eleştirilen bendi olmuştur.

Kanaatimizce TVK m.12/1-c bendinin, istisnai haller kapsamında va-

tandaşlığa alınabilecek olan yabancıları belirleyen TVK m.12’nin diğer

bentlerinin kapsamı dikkate alındığında işlevi, doktrinde de hükmün

işlevlerinden biri olabileceği değerlendirildiği üzere,

179

ancak TVK’daki

eksiklikleri gidermek ve kanun hazırlanırken sehven ihmal edilmiş ki-

şilerin vatandaşlığa alınmasında kullanılmaktan ibaret olmalıdır.

İstisnai haller kapsamında vatandaşlığın kazanılması konusunda

ortaya çıkan 2. temel problem ise, bu kapsamda vatandaşlık kazana-

cak olan yabancılar için genel olarak vatandaşlığa alınma yolunda ara-

nan ve genel olarak da kişi ile vatandaşlığına geçmek istediği devlet

arasındaki sıkı irtibat, uyum ve bütünleşmeyi tespite yönelik olduğu

180

ifade edilen şartların hiç birinin aranmamasının ilgili hüküm bakı-

mından bir eksiklik olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğidir.

Bu bağlamda da kanaatimizce, istisnai haller kapsamında vatandaş-

lık kazanmak için başvuruda bulunan yabancıların, Kanunda her bir

grubun özelliği dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenebilecek süreler içe-

risinde düzenli olarak Türkiye’de ikamet etme şartına yer verilmeme-

si eksiklik olarak değerlendirilebilir. İkamet şartı, kanaatimize göre,

177

Nomer, s.90.

178

Nomer, 22. Bası, s.90-91.

179

Güngör, Tâbiiyet, s.109.

180

Doğan, Vatandaşlık, s.64.