131

298

Hekimin Hizmetten Çekilme Hakkı

Hekimin tedavi uygulamamasına yol açan durumların önemli

bir bölümü, özel hukuk kökenlidir. Bu minvalde hekimin hizmetten

çekilmesinin nedenlerinden biri, aralarındaki sözleşme ilişkisinden

kaynaklanan edimleri ifa etmeyen hastaya hekimin bakmaktan ka-

çınmasıdır. Hekimlik sözleşmesi, hukuki niteliği tartışmalı olmakla

birlikte, tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir

ve hekim, hasta

edimlerini yerine getirmediği müddetçe tedaviye başlamak zorunda

değildir. Ancak buradaki kaçınma hali, hekimin hizmetten çekilme

hakkı kapsamında değerlendirilemez. Zira bu halde hekimin hizmet-

ten çekilmesine yol açan hukuki imkân, hekimin hizmetten çekilme

hakkından değil, ödemezlik def’i hakkından kaynaklanmaktadır.

Yine Türk Borçlar Kanunu’nun 503. maddesi gereğince hekimin,

mesleğinin gereğini yerine getirmesine yönelik hastadan gelen söz-

leşme kurma önerisini derhal reddetmesi de tedavi uygulamaması

sonucunu doğurur. Ancak buradaki davranış da hizmetten çekilme

hakkının kullanılması olarak yorumlanamaz. Zira çekilme davranı-

şının hukuki sebebi, sözleşme özgürlüğünün özel görünümleri olan

sözleşme kurma ve sözleşmenin karşı tarafını seçme özgürlüğüdür.

Aynı şekilde özel sağlık kuruluşu ile hekim arasındaki sözleşme-

de, sağlık kuruluşunun sözleşme ile üstlendiği ücreti ödemediği

veya

hekimin karşılaştığı ciddi ve yakın tehlikeyi gideremediği durumlar-

, hekimin hizmet sunma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak

bunun da bir hizmetten çekilme hakkı olarak değerlendirilmesi müm-

Mehmet Demir, “Hekimin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu”,

AÜHF Dergisi,

Yıl

2008, C. 57, S. 3, s. 225-252, s. 235.

Ödemezlik def’i hakkına ilişkin detaylı bilgi için bkz. Fikret Eren, Borçlar Hukuku

Genel Hükümler, 18. Bası, Ankara 2015, s. 986 vd.

Sözleşme özgürlüğü hakkında detaylı bilgi için bkz. Eren, s. 17.

İş Kanunu’nun 34. maddesi gereğince, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün

içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getir-

mekten kaçınabilir. Detaylı bilgi için bkz. Hamdi Mollamahmutoğlu/Muhittin

Astarlı/Ulaş Baysal, İş Hukuku, 6. Bası, Ankara 2014, s. 689-695.

Önceden yalnızca işçi niteliği taşıyan hekimler için geçerli olan bu hak, 6331 sayılı

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte kamu kesiminde

çalışan hekimler açısından da uygulanabilir hale gelmiştir. 6331 sayılı Kanun’un

13. maddesine göre, ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanların ku-

rula ya da duruma göre işverene gereken önlemleri alması için başvurduğu du-

rumlarda gerekli tedbirlerin alınması kararlaştırıldığında çalışan, gerekli tedbirler

alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Detaylı bilgi için bkz. Mollamahmutoğ-

lu/Astarlı/Baysal, s. 1374-1383.