131

299

TBB Dergisi 2017 (131)

M. Gökhan TÜRE / Oğuzhan TÜRE

kün değildir; zira buradaki iş hukuku anlamında bir çalışmaktan ka-

çınma hakkıdır.

Görüldüğü gibi hekimin hizmetten çekilme hakkı, özel hukuk

orijinli bir hak değildir. Bu nedenle bu hak, kamu hukuku içerisinde

aranmalıdır. Ancak önemle belirtmek gerekir ki kamu hukuku kay-

naklı tedavi uygulamamaların tamamı da hizmetten çekilme hakkı

hüviyeti taşımamaktadır. Gerçekten de, kamu hukuku nitelikli heki-

min hizmetten çekilmesine yol açan durumların büyük bir bölümü,

genel sağlık sigortası (GSS) uygulamasından kaynaklanmaktadır. GSS

uygulamasında hastaların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi

için bazı şartları yerine getirmesi gerekir. Prim

ve katılım payı öde-

, kimlik ibraz etme

, hizmet basamakları ve sevk zincirine uygun

hareket etme

bunların başlıcalarıdır.

Bu doğrultuda olmak üzere, prim veya katılım payı ödeme yü-

kümlülüğünü yerine getirmeyen

, hizmet basamaklarına veya sevk

zincirine uygun davranmayan, sağlık kurumuna başvurduğunda

kimlik ibraz etmeyen hastanın GSS kapsamında sunulan sağlık hiz-

metlerinden yararlanması mümkün değildir. Bu gibi durumlarda he-

kimin tedavi uygulamamasında bir hukuka aykırılık yoktur. Ancak

buradaki hizmetten çekilmeye yönelik davranış, hizmetten çekilme

hakkının kullanılması değil, bilakis GSS’den kaynaklanan bir yüküm-

lülüğün yerine getirilmesi şeklindedir. Bu nedenle hekimin bu yönlü

davranışlarının hak kategorisinde ele alınması ve hizmetten çekilme

hakkı olarak yorumlanması olanaksızdır.

5510 sayılı Kanun’un 67. maddesinde sağlık yardımından yararlanacak olan si-

gortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin- istisnalar bir kenara bırakılırsa-

sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam

otuz gün genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekmektedir. Detaylı bilgi için

bkz. A. Can Tuncay/ Ömer Ekmekçi, Sosyal Güvenlik Hukuku, 18. Bası, İstanbul

2016, s. 588 vd.

5510 sayılı Kanun’un 68. maddesine göre katılım payı; ayakta tedavi için hekim

ve diş hekimine muayenede, vücut dışı ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçle-

rinde, ayakta tedavide sağlanan ilaçlar, gözlük cam ve çerçevesi alımında, ağız

protezinde, yardımcı üreme tekniklerinin uygulanmasında Kurumca belirlenecek

hastalık gruplarına göre yatarak tedavide sağlanan sağlık hizmetlerinde alınır.

Acil durumlar dışında sağlık hizmeti sunucularına başvurularda kimlik bildiri-

minde bulunulması zorunludur.

5510 sayılı Kanun, iş kazası, meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil haller hariç

olmak üzere sigortalılar ile bakmakla yükümlü olduğu kişilere birinci, ikinci ve

üçüncü olarak adlandırdığı hizmet basamaklarına uyma zorunluluğu getirmekte-

dir. Detaylı bilgi için bkz. Tuncay/Ekmekçi, s. 596 vd.

Hood, s. 368; Lo, s. 182.