131

301

TBB Dergisi 2017 (131)

M. Gökhan TÜRE / Oğuzhan TÜRE

yetersizlik dolayısıyla hastaya zarar vermesi ihtimalinden kaçınılması

için geliştirilmiştir. Bu açıdan hekim esasında hizmetten çekilmeyi bir

hak olarak kullanmamakta, hastanın yaşam ve sağlık haklarını koru-

mak amacıyla bir yükümlülük şeklinde yerine getirmektedir. Elbette

bu davranışın hekim bakımından da olumlu yönleri vardır; hekim bu

sayede olası bir yanlış tedavinin hukuki sonuçlarından kurtulmak-

tadır. Ancak bu haliyle bile buradaki yükümlülükler, hakka baskın

gelmektedir; zira hekimin hizmetten çekilmesine yol açan esas saik,

hukuki sorumluluktan kaçınmak yerine hastanın sağlığının korun-

masıdır.

Hizmetten çekilme hakkının içeriğinde yer alan topluma karşı

ödevler ise hekimin diğer hastalara sağlık hizmeti sunma yükümlü-

lüğü şeklinde belirmektedir. Gerçekten de hekimin bir hastaya uygu-

layacağı tedavinin önemli marjinlerinden biri, diğer hastaların tedavi

görme hakkıdır. Bu anlamda örneğin hekimin bulaşıcı hastalıklara

dayanan hizmetten çekilme hakkının altında yatan gerekçelerden bi-

risi de hekimin diğer hastalarına sağlık hizmeti sunmasını engelleye-

cek şekilde fiziksel kapasitesinin azalması veya yok olması endişesi-

dir. Aynı endişe hekimin ailesine karşı sahip olduğu yükümlülükler

kapsamında da değerlendirilebilir. Dolayısıyla hekimin ailesine karşı

yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek bir durumla kar-

şılaştığında da hizmetten çekilme hakkını kullanması mümkündür.

Hekimin kendi haklarını korumak amacıyla hizmetten çekilme

hakkını kullandığı durumlarda ise kural olarak ödevlerden söz edile-

mez. Örneğin hekimin vicdani kanaatlerine göre hareket ettiği, şiddet

olaylarına karşı sağlığını ve onurunu korumaya çalıştığı durumlarda

hizmetten çekilme hakkı ödev ve sorumluluklardan arınmaktadır.

Ancak bu kullanımlarda dahi, hekimin hastanın tedavi görmesini ola-

naklı kılacak sorumlulukları bulunduğu söylenmelidir.

III. Hekime Hizmetten Çekilme Hakkı Sağlayan Haller

Mevzuatımızda hekime hizmetten çekilme hakkı tanıyan çeşitli

hükümler sevk edilmiştir. Bu hükümler irdelendiğinde, hekimin hiz-

metten çekilme hakkını kullanabilmesi için belli nedenlerin gerçekleş-

mesinin gerektiği anlaşılmaktadır. Bunlar mevzuatta düzenlendikleri

yerlerden hareketle; mesleki ve şahsi nedenler, konsültasyona dayanan