131

334

Hekimin Hizmetten Çekilme Hakkı

araştırmada, işyerinde karşılan şiddet olayları bakımından sağlık ala-

nındakilerinin diğerlerinin epey önünde olduğu ortaya çıkarılmıştır.

139

Şiddet, yöneldiği kişinin fiziksel, ruhsal ve cinsel sağlığına zarar

verdiği gibi, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin en başa yerleş-

tirdiği insan onurunu da zedeler. Bu nedenle olsa gerek, Dünya Sağlık

Örgütü

(WHO)

şiddete yönelik oldukça geniş bir tanım vermektedir.

Bu tanıma göre şiddet;

“fiziksel zor veya gücün, kendine, başka bir insana

veya bir grup ya da topluluğa karşı kasıtlı kullanılması veya kullanılacağı yö-

nünde tehditte bulunulması sonucunda oluşan ya da oluşma ihtimali yüksek

olan sakatlık, ölüm, psikolojik zarar, gelişim bozukluğu veya yoksun bırakma

”

halleridir.

140

Dünya Sağlık Örgütü’nün bu tanımı göz önüne alınarak yapılan

bir tanımda hekimlerin karşılaşabileceği şiddet olaylarının,

“hasta, has-

ta yakınları ya da diğer herhangi bir bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk

oluşturan; tehdit davranışı, sözel tehdit, fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan

oluşan durum”

olduğu belirtilmektedir.

141

Şiddet olaylarına dayanan hizmetten çekilme hakkı, esasında şah-

si sebeplere dayanan hizmetten çekilme hakkı kapsamında değerlen-

dirilebilecek niteliktedir. Bununla birlikte şiddet olayları, Çalışan Gü-

venliği Genelgesinde ayrıca ve açıkça bir çekilme hakkı olarak kabul

edildiğinden ayrı bir başlık altında incelenmeyi hak etmektedir.

1. Çekilme Hakkı

Çalışan Güvenliği Genelgesi’nin 6. maddesine göre,

“Sağlık çalışan-

ları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilme-

si gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde buluna-

bilir

”. Görüldüğü üzere hükümde hizmetten çekilme hakkı yalnızca

hekimlere değil tüm sağlık çalışanlarına tanınmıştır. Şiddet olayları

ile her türlü sağlık kurumunda her düzeydeki sağlık çalışanı karşıla-

139

Detaylı bilgi için bkz. Bilge Annagür, “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk

Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi”, Psikiyatride Güncel Yakla-

şımlar, 2010, 2 (2), s. 161-173, s. 163 vd. Hekimlerin ihtisas dönemlerinde karşılaş-

tıkları şiddet olaylarına özgülenen bir çalışma için bkz. Cook/Liutkus/Risdon ve

diğerleri, s. 1658 vd.

140

WHO, World Report on Violence and Health Summary, Geneva 2002, s. 5.

141

Saines J. C.; “Violence and Agression in A&E: Recommendations for Action” s.

7’den akt. Annagür, s. 162.