131

TBB Dergisi 2017 (131)

Murat GÜVEN

Ötanaziye karşı oluşturulmuş bir başka görüş ise, karma görüştür.

Bu görüşe göre ötanazi talep üzere yapılmış ise kasten adam öldürme

suçundan değil, daha hafif bir suçtan yargılanmalıdır. Buradaki anla-

yış amaçsal bir yorumla ortaya konulmuştur. Amaç kişinin acılarını

dindirmek ise bu kasten adam öldürme olarak nitelendirilemez fakat

cezasız da kalamaz, düşüncesi bu görüşü ortaya çıkarmıştır. İtalya, Al-

manya, Avusturya, Danimarka, ispanya, Yunanistan, İzlanda, İsviçre

gibi ülkelerde bu görüş hâkim olup, ötanazi için ayrı bir düzenleme

mevcuttur.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ötanazi konusun-

da çok fazla kararı yoktur. Tabii ki bunun sebebi çok yaygın olmama-

sındandır. Zira insanın her hal ve şekilde kendi hayatına son vermek

istemesi, zor bir karardır. Ayrıca bir adım sonrasını ölüm olarak dü-

şünen bir insanın, haklarının otoriterce tanınması için mücadele etme-

si de çok beklenecek bir durum değildir. Gene de bu şartlara rağmen

AİHM’e İngiltere’ye karşı dava açan Dianne Pretty ötanazi hususun-

da dava konusu olmuştur. (Pretty–2002) 1958 doğumlu Pretty, kas-

larının felce uğraması neticesinde, iyileşmesi imkânsız olan ölümcül

bir hastadır. Boyun kısmından itibaren felç olmasına karşın, beyinsel

aktiviteleri çalışmaktadır. Hastalığın son dönemlerinde ağır acılar çe-

ken hasta, bu acıları yaşamamak ve kendi hassasiyetleri çerçevesin-

de saygın olmayan bir ortamda ölmemek için, ölüm zamanını kendisi

tercih etmek istemektedir. Ancak bunu yardım almaksızın yapması

imkânsızdır. Bu sebeple Bayan Pretty kocasının yardımıyla ölmek iste-

miştir. Ve bu yönde başvuruları olmuştur. Fakat başsavcılık konunun

imkânsız olduğunu eğer kocasının böyle bir şey yaparsa cezalandırı-

lacağını bildirmiştir. İşte bu sebeple de Bayan Pretty AİHM’e, 2. mad-

deyi gerekçe göstererek -yaşam hakkının ölme hakkını da kapsadığını

belirterek- İngiltere’de gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak böyle

bir durumda kocasının ceza almaması gerektiğini savunarak başvuru-

da bulunmuştur.

AİHM, Bayan Pretty’nin ileri sürmüş olduğu tüm iddiaları oybirli-

ği ile reddetmiştir. Bu kararın gerekçesinde ise; AİHM kararlarında sü-

Oktay Bahadır, S.14

Durmuş Tezcan/Mustafa Erdem/Oğuz Sancakdar, AİHS Işığında Türkiye’nin

İnsan Hakları Sorunu, Seçkin, Ankara, 2002