131

TBB Dergisi 2017 (131)

Güven SÜSLÜ

nımlanmıştır.

1982 Anayasası m. 38/11’de yer alan “İdare, kişi hürri-

yetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir müeyyide uygulayamaz”

hükmü uyarınca kişinin yaşamına, malvarlığına ya da herhangi bir

hürriyetine etki edecek bir disiplin cezası idare tarafından uygulana-

mayacaktır.

B-Adli Ceza-Disiplin Yaptırımı Ayrımı

1-Suç ve Cezaların Kanuniliği İlkesi Yönünden Değerlendirme

Ceza hukukunda Kanunilik ilkesi bir taraftan suçun, diğer taraf-

tan ise cezanın kanunda gösterilmesi anlamına gelmekte olup, suçun

kanuniliği, fiilin işlenmeden önce cezalandırılacağının kanunda açıkça

gösterilmesi gerekliliğini; cezanın kanuniliği ise, cezanın tür ve ağır-

lığının da fiilden önce tespit edilmiş olması gerekliliğini ortaya koy-

maktadır.

Anayasa’nın 38. maddesinin üçüncü fıkrasında “

Ceza ve ceza ye-

rine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur

” denilerek ortaya

konulan “C

ezanın kanuniliği

” ilkesi, idari ve adli cezalar arasında bir

ayrım yapılmadığından “disiplin cezaları” açısından da geçerli olan

bir ilkedir.

Nitekim Anayasa Mahkemesi, genel olarak disiplin ce-

zalarının kamu görevi ile ilgili bir ceza türü olarak benimsendiğini,

Anayasa’nın 38. maddesinde idari ve adli cezalar arasında bir ayrım

yapılmadığını ve ceza yerine geçen güvenlik önlemlerinin de madde

kapsamına alındığını ifade ederek disiplin cezalarının da Anayasa’nın

38. maddesi kapsamında olduğuna karar vermiştir.

Ancak Mahkeme-

nin bu kararında karşı oy kullanan bir kısım üyeler, ceza hukuku ile

disiplin hukukunun farklı alanlar olduğunu, suçun, bir kimsenin ya-

şadığı ülkenin Devletine yükümlü olduğu itaat borcunun ihlâli iken

disiplin suçunun ise bireyin tâbi olduğu belirli bir topluluğa taahhüt

ettiği özel bağlılık yükümlülüğüne uymaması ile işlendiğini, bir fiilin

disiplin suçunu oluşturması için kişi ile topluluk arasında hiyerarşik

bağlılığın olmasının gerekmediğini suçun toplumdaki genel düzeni

Danıştay 12. D. 26.05.2010, 2007/6148 E., 2010/2851 K.

Kemal Gözler, İdare Hukuku,

Ekin Kitabevi, Bursa, 2003, s.677

Bahri Öztürk/Mustafa Ruhan Erdem, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik

Tedbirleri Hukuku, Seçkin Yayınevi, 16. Baskı, Ankara, 2016, s.37-38

AYM 14.01.2015, 2014/100 E., 2015/6 K., R.G. 7.4.2015-29319

AYM 04.04.1991 , 1990/12 E., 1991/7 K., R.G. 13.08.1991-20959