131

Disiplin Soruşturmalarında Memurun Akıl Sağlığının, Alkol Alıp Almadığının Rızası Olmaksızın...

2-İdarenin Kanuniliği İlkesi Yönünden Değerlendirme

1982 Anayasası’nın 123/1. maddesinde yer alan “İdare, kuruluş

ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir” hükmü uyarınca

idari yaptırımlar da dayanak, sebep ve gerekçe itibari ile yasal temele

sahip olmalıdır.

Bu temele usulü de katmak gerekir ki idari yaptırım-

ların bu arada disiplin yaptırımlarının uygulanma usulünün mutla-

ka yasal bir temelinin bulunması, yaptırımın uygulanıp uygulanma-

yacağının tespitine yönelik soruşturmanın kanuni temele dayanması

şarttır. Bu doğrultuda ceza yargılamasında geçerli olan temel ilkeler

en başta Anayasada çizilmiş olup, yasal dayanağı ise, 5271 sayılı Ceza

Muhakemesi Kanunu oluşturmaktadır.

Bu kapsamda adli cezalar

ceza mahkemelerince kesin hüküm oluşturacak şekilde verilen yargı

işlemi iken; disiplin yaptırımları idari makamlar tarafından verilen,

kesin hüküm teşkil etmeyen idari işlem niteliğindedirler

Anayasa’nın 128. maddesinde belirtilen “Memurların ve diğer

kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları

ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla

düzenlenir” hükmünde yer alan “diğer özlük işleri” kavramının di-

siplin suç ve cezalarını da içerip içermediği konusunda ise, bu kavra-

mın disiplin suç ve cezalarını da içine aldığı kabul edilmiş

olup 128.

madde hükmünde düzenlenen kanunilik ilkesi ile kamu görevlilerinin

statülerinin kanunla düzenlenmesi esası getirilmiş ise de uygulamada

kanunla düzenleme ilkesi, her türlü hususun, tüm detaylarıyla kanun-

la düzenlenmesi şeklinde anlaşılmamakta; temel ve belirleyici nokta-

ların kanunla düzenlenmesi yeterli görülerek ayrıntıya ilişkin husus-

ların düzenlenmesi yürütme organının inisiyatifine bırakılmaktadır.

Sancakdar, Sempozyum,s.76

Veli Özer Özbek/Mehmet Nihat Kanbur/Koray Doğan/Pınar Bacaksız/İlker

Tepe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, 7. Baskı, Ankara, 2015, s.102-

103

Gözler, s.675-676; Örücü, s.797

Sait Güran, Anayasa Mahkemesi’nin 1982 Anayasası Döneminde Personel

Hukukuna Bakışı,

Anayasa Yargısı Dergisi

, C.6, 1989, s.64

Akyılmaz, s.245; Anayasa Mahkemesi de temel esasların kanunda belirlenmesi

koşuluyla, uzmanlık ve teknik konulara ilişkin ayrıntıların düzenlenmesinin

yürütmeye bırakılmasının Anayasa’ya aykırılık oluşturmayacağına karar

vermiştir. AYM. 27.11.1997, 1997/37 E., 1997/69 K.

AMKD

. S.35, C.1, Ankara,

2000, s.134