357 / 417
356
Yolcu İsim Kayıtlarının Terörle Mücadele Kapsamında Yurt Dışına Yasal Aktarımı: Avrupa ...
5. Yolcu İsim Kayıtlarının Yurt Dışına Yasal Aktarımı: Avrupa
Birliğinin Yaklaşımı
Avrupa Birliği veri koruma konusunda attığı adımlarla küresel
anlamda diğer ülkelere de yön veren örnek bir yapıdır. Kişisel verile-
rin korunması hakkının 1995 yılında kabul edilen “Kişisel Verilerin İş-
lenmesi ve Dolaşımı Kapsamında Bireylerin Korunması Direktifi”
40
ile
yasal bir temele dayandıran ilk organizasyonlardan biridir. Bu Direk-
tif Avrupa Parlamentosu, AB Konseyi ve özellikle Article 29 Working
Party (Çalışma Grubu) olarak bilinen veri koruma danışma grubunun
çalışmaları sonucunda 2018 yılında yürürlüğe girecek olan AB Veri
Koruma Tüzüğü
41
ile değiştirilmiştir.
Küresel terör olaylarına paralel olarak son yıllarda birçok AB ül-
kesinde terör saldırılarının arttığı görülmektedir. Özellikle 2012 son-
rasında IŞİD gibi yeni ortaya çıkan terör örgütleri Fransa, Almanya
ve Belçika’da çeşitli eylemler gerçekleştirmiştir. Sadece 2016 yılında
Hamburg, Normandy, Ansbach, Nice, Münih ve Brüksel
42
terör sal-
dırısına maruz kalmış birkaç Avrupa şehrine örnek gösterilebilir. AB
üye devletlerinin güvenlik ile ilgili karar ve uygulamaları genelde ül-
kelerin kendi iç işleri sayılmasına rağmen, AB’nin bu konuda takın-
dığı genel bir tavır vardır: Terörle mücadelede yasal temellere daya-
nan kapsamlı iş birlikleri sayesinde etkili çözümler üretmek. Nitekim,
Avrupa Komisyonu ABD yetkililerine ABD’nin PNR uygulamalarını
başlatmasından yaklaşık iki sene sonra, 2003 yılında, uygulamanın Di-
rektife aykırı olduğu konusundaki endişelerini iletmiştir. ABD ve AB
2012 yılında imzaladıkları PNR anlaşması
43
sayesinde şu anda ortak bir
PNR programı yürütmektedir, ancak bu anlaşmanın sağlanması için
birçok anlaşma ve müzakere yapılması gerekmiştir. Yasal bir temelde
PNR veri aktarımının nasıl yapılacağı konusunda tarafların geçirdiği
süreci anlamak için 2003’ten 2012’ye geçen süreyi kısaca inceleyeceğiz.
40
OJL281 , 23/11/1995P. 0031–0050.Directive95/46/ECof theEuropeanParliament
and of the Council of 24 October 1995 on the protection of individuals with regard
to the processing of personal data and on the free movement of such data. http://
eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31995L0046:en:HTML
41
OJ L 119, 4.5.2016, p. 1–88 Protection of natural persons with regard to the pro-
cessing of personal data and on the free movement of such data, and repealing
Directive 95/46/EC (General Data Protection Regulation)
42
Saldırılarla ilgili bilgi ve tarihler için Bkz.:
https://www.rt.com/viral/370973-ter-ror-attacks-timeline-europe/
43
OJ L 215, 11.8.2012, p. 5–14