dergi 132

359

TBB Dergisi 2017 (132)

Gizem GÜLTEKİN VÁRKONYI

lenerek kabul edildi. Örneğin 2003 yılında imzalanan geçici anlaşma,

2004 Anlaşmasına benzemekle beraber veri aktarım yönteminin de-

ğiştirilmesi, verinin paylaşılacağı ABD otoritelerinin sınırlandırılması

gibi bazı değişiklikleri de getirdi. 2007 Anlaşması, ABD’nin yolcuları

(veri sahiplerini) konuyla ilgili bilgilendirme zorunluluğunu getirdi.

Ayrıca bu anlaşma aktarılacak veri sayısını 35’ten 19’a indirip yolcu-

lara kendi verilerine ulaşma, verilerinin silinmesini talep etme ve ge-

rekirse yasal yollara başvurma haklarını verdi.

2007 Anlaşması çok

daha iyi yapılandırılmış, ayrıntılı ve daha çok yolcu haklarını gözeten

bir anlaşma olarak değerlendirilebilir. 2012 Anlaşması

8 yıl süren bir

serüvenden sonra imzalanmıştır. Bu anlaşma şu anda YİK verilerinin

terörle mücadele amacıyla aktarımı, işlenmesi ve saklanması konu-

sundaki en kapsamlı anlaşma olarak kabul edilebilir. Bu sebeple, AB

diğer ülkelerle yapacağı olası YİK veri aktarımı anlaşmalarına 2012

Anlaşmasını temel gösteren bir doküman yayımlamıştır. Bu doküman

Türkiye ile AB arasında yapılabilecek bir anlaşmaya temel olması açı-

sından önemlidir.

“YİK verilerinin üçüncü ülkelere transferi için Küresel Yaklaşım”

dokümanı 2010 yılında AB Komisyonu tarafından hazırlanmıştır.

AB’nin böyle bir Küresel Yaklaşıma ihtiyaç duyma sebebi, ABD ile ya-

pılan anlaşmayla başlayan YİK veri aktarımı küresel bir terörle müca-

dele aracı olarak kullanmak istemesi olarak düşünülebilir.

Mevcutta

Kanada ve Avustralya ile YİK anlaşması olan AB, 2015’ten beri Mek-

sika ile görüşmelerini devam ettirmektedir. Konu yalnızca AB’nin de-

ğil başka ülkelerin de yakın takibi altındadır. Örneğin Japonya, 2020

Tokyo olimpiyatları öncesinde güvenlik önlemlerini artırmak adına

havayolu şirketlerinden YİK verilerini isteyeceğini açıklamıştır.

Gün-

İç Güvenlik Bakanlığı hassas YİK verilerinin filtrelenmesi için bir otomasyon

sistemi kullanmakta ve bu verileri sistemden silmektedir.

OJ L 215, 11.8.2012, p. 5–14

Ibid.

Bu istek AB’nin “Roadmap” European Commission Legislative proposal and

Communication on the transfer of passenger data to third countries 10/2013 baş-

lıklı bildirisinde dile getirilmiştir. Çevirim içi erişilebilir:

home_004_transfer_pnr_data_3rd_countries_en.pdf

Japan Times, “Japan to force airlines to hand over personal data on all passen-

gers”, 9 May 2015.

japan-to-force-airlines-to-hand-over-personal-data-on-all-passengers/