dergi 132

358 / 417

357 TBB Dergisi 2017 (132) Gizem GÜLTEKİN VÁRKONYI
Kişisel verilerin korunması konusu AB ile ABD arasında her za-
man sorun olmuş bir konudur. Sorunun sebebi ise AB ile ABD’nin
gizlilik kavramına farklı açılardan yaklaşımı ve bu yaklaşımın haliyle
yasalara yansımasıdır. AB gizlilik konusuna temel haklar çerçevesin-
de yaklaşmakta, ABD ise konuyu bir tüketici hakkı olarak görmekte-
dir. Bu çok yönlü çatışmalar açıkça şöyle ifade edilmektedir;44 Gizlilik
konusundaki farklı algılar güvenliğe karşı gizlilik; ABD’ye karşı AB
terörle mücadele mevzuatı, AB’ye karşı ABD gizlilik rejimi; AP’ye kar-
şı Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu; verilerin ticari amaçla iş-
lenmesine karşı güvenlik amacıyla işlenmesi ve veri yönetimine karşı
veri madenciliği konularını karşı karşıya getirmiştir. Örneğin Güvenli
Liman (Safe Harbor) anlaşması AB’den ABD’ye kişisel verilerin ticari
amaçlı akşına kişilerin veri koruma hakkı çerçevesinde izin veren bir
anlaşma olarak imzalanmıştı. Ancak bu anlaşma, verileri temin eden
ABD şirketlerinin güvenlik veya terörle mücadele kapsamında başka
ABD otoriteleriyle paylaşımı hususunu bulanık bırakmıştır. Bunun
gibi örnekler çerçevesinde AB, ABD’nin YİK Programına şüpheyle
yaklaşmıştır. YİK Programı bir yandan güvenlik için gerekli görül-
mekteyken bir yandan da AB mevzuatını ihlal etmekte, aynı zamanda
da havayolu şirketlerine para cezaları öngörmesiyle AB firmalarını za-
rar etmekle yüz yüze bırakmıştır 45.
AB YİK veri aktarımının güvenlik artırıcı bir önlem olduğu konu-
sunda her zaman ABD ile hemfikir olmuştur. AB’nin ABD’den önce
kendi içinde bir YİK programı planladığı ve bazı üye devletlerin ticari
amaçlı da olsa YİK paylaşım sistemleri olduğu bilinmektedir. 46 AB 27
Nisan 2016’de kabul ettiği AB-YİK Direktifi 47 ile bu verilerin AB üye
ülkeleri güvenlik birimleri arasında paylaşılmasını yasal hale getir-
miştir.
44 Maria Tzanou, “The War against Terror and Transatlantic Information Sharing:
Spillovers of Privacy or Spillovers of Security Research Article”, Utrecht Journal of
International and European Law, 31, 80, s.88.
45 Alenka Kuhelj, “The Twilight Zone of Privacy for Passengers on International
Flights between the EU & USA.” U.C. Davis Journal of International Law & Policy,
16, 2, 2009, s.403
46 Ibid, s.394
47 OJ L 119, 4.5.2016, p. 132–149 Directive (EU) 2016/681 of the European Parliament
and of the Council of 27 April 2016 on the use of passenger name record (PNR)
data for the prevention, detection, investigation and prosecution of terrorist offen-
ces and serious crime.