dergi 132

368

Yolcu İsim Kayıtlarının Terörle Mücadele Kapsamında Yurt Dışına Yasal Aktarımı: Avrupa ...

rik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veri” olarak tanımlanmıştır.

Tanımlar hangi çerçevede kişisel verilerden bahsettiğimizi anlamamız

açısından önemlidir.

Her iki tür veri için geçerli genel kural, verilerin ilgili kişinin açık

rızası olmadan işlenemeyeceğidir. Açık rıza kavramı Kanunun 3.

maddesi (a) bendine göre “Belirli bir konuya ilişkin, bilgilendirilmeye

dayanan ve özgür iradeyle açıklanan rıza” olarak tanımlanmıştır. Bu

tanıma göre eğer ilgili kişinin bilgisi dahilinde verileri işlenmişse, iş-

leyen kişi veya kurumun Kanunu ihlal edeceği anlamı ortaya çıkmak-

tadır. Açık rıza kavramı, Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından

hazırlanan kitapçıklarda açıklanmıştır.

Kanun veri işleme ile ilgili temel prensipleri, koşulları ve istisna-

ları, veri işleyenlerin sorumluluklarını ve haklar ve yükümlülükleri

açıklamaktadır. Kanunda, Kanunun kabulünü takiben 6 ay içerisinde

kurulması öngörülen Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na da ayrıntılı

biçimde yer verilmiştir. Kanun Nisan 2016’da kabul edilmiş ancak Ku-

rul üyeleri 12 Ocak 2017’de yeminlerini ederek görevlerine başlamış-

tır.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun şüphesiz göz atılması

gereken birçok önemli kısmı vardır ancak çalışmamız kapsamında

yalnızca Kanunun 9. maddesi olan “Kişisel verilerin yurt dışına akta-

rılması” üzerinde duracağız.

b) Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması

Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrası uyarınca kişisel verilerin

yurt dışına aktarımı için ilgilinin açık rızası olması gerekmektedir. An-

cak bazı durumlarda ilgilinin açık rızası aranmayabilir. Bu durumlar

Kanunun 5. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen “Kişisel verilerin

işlenmesi” kuralları ile aynıdır:

• Kanunlarda açıkça öngörülmesi.

• Fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda

bulunan veya rızasına hukuki geçerlilik tanınmayan kişinin ken-