133

282

Üreme Hakkına İlişkin Tıbbi Müdahalelerde Rıza

ve erkekler azımsanamayacak kadar çoktur. Bizim toplumumuz gibi

çocuk sahibi olmanın ayrıcalık ve prestij olarak görüldüğü toplumlar-

da ise infertilite neredeyse hayati bir öneme sahiptir.

Çocuk sahibi olamayan evli çiftler için izin verilen ÜYTE uygula-

malarından tutukluluk ya da hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm olan

kişiler ile aralarında mekânsal mesafe bulunan doğal yollarla üreme

yeteneğine sahip olduğu halde çocuk sahibi olamayanlar, üremeye

yardımcı tedavi yöntemlerinden yararlanamayacaktır.

3. Üreme Hücresi ve Gonad Dokusu Saklanması

ÜYTE Yönetmeliği’nin 20. maddesinde, tıbbi zorunluluklar dışın-

da üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanmasının yasak olduğu

belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasına göre erkeklerde hangi

hallerde tıbbi zorunluluk koşulunun gerçekleşmiş sayılacağı “nume-

rus clauses “ yoluyla birer birer sayılmıştır. Bu düzenlemeye göre:

“Erkeklerde üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanmasını

gerektiren tıbbî zorunluluk

halleri şunlardır;

a) Cerrahi yöntemlerle sperm elde edilmesi halinde,

b) Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerine zarar veren

tedaviler öncesinde,

c) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol açacak olan ameli-

yatlar (testislerin alınması

ve benzeri) öncesinde,

ç) Çok az sayıda sperm olması (kriptozoospermi) durumunda”

Yönetmeliğin 20/ 3 maddesinde de kadınlarda üreme hücreleri ve

gonad dokularının saklanmasını gerektiren tıbbi zorunluluk halleri sı-

nırlayıcı sayımla belirtilmiştir. Bu haller:

“a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad hücrelerine zarar veren

tedaviler öncesinde,

e.t. 23.08.2017 saat: 23.49

Emel Badur, a.g.e., s.198