133

284

Üreme Hakkına İlişkin Tıbbi Müdahalelerde Rıza

nır. İşlem yapılmadan önce de, form merkez görevlisi tarafından söz-

lü adaylara okunarak, adayların el yazısıyla üremeye yardımcı tedavi

uygulaması konusunda yeterli olarak bilgilendirildiklerinin yazılması

ve rıza formunun imzalanması ile yazılı rıza elde edilir.

Yönetmeliğin 19/4. maddesine göre rıza açıklamasına dair başka

formların da doldurulması gerekir. Bunlar merkezlerde embriyo sakla-

ma işlemlerinde Ek-9, çözme işlemlerinde Ek-10 ve imha işlemlerinde

Ek-11’deki form; gonad dokusu/hücreleri saklama işlemlerinde Ek-12,

çözme işlemlerinde Ek-13 ve imha işlemlerinde Ek-14’deki formlardır.

Eşlerden birden fazla embriyo alınması halinde uygulanacak pro-

sedür Yönetmeliğin 20/5. maddesinde adım adım tarif edilmiştir.

Buna göre:

“Adaylardan fazla embriyo elde edilmesi durumunda eşlerden

her ikisinin rızası alınarak embriyolar dondurulmak suretiyle sakla-

nır. Saklama süresinin bir yılı aşması halinde her yıl embriyonun sak-

lanması için çiftler mutlaka başvuruda bulunarak taleplerinin devam

ettiğini ifade eden imzalı dilekçe vermelidir. Eşlerin birlikte talebi, eş-

lerden birinin ölümü veya boşanmanın hükmen sabit olması halinde

ya da belirlenen süre son bulduğunda saklanan embriyolar müdürlük-

te kurulacak komisyon tarafından tutanak altına alınarak imha edilir.

Bakanlıkça elektronik kayıt sistemi oluşturulması halinde merkezde

saklanan embriyolara ilişkin bilgiler bu sisteme kaydedilir.”

III. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ VE STERİLİZASYON

Nüfus Planlaması Hakkında Kanun’da gebeliğin sona erdirilmesi

ve sterilizasyon konusu düzenlenmiştir. Kanun’un amacı ilk madde-

sinde, “….nüfus planlaması esaslarını, gebeliğin sona erdirilmesi ve

sterilizasyon ameliyelerini, acil müdahale halleri ile gebeliği önleyici

ilaç ve araçların temin, imal ve saptanmasına ilişkin hususları düzen-

lemek” olarak belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 2/1. maddesinde, nüfus planlamasının tanımı ya-

pılmıştır. Bu tanıma göre: “Nüfus planlaması, fertlerin istedikleri sayı-

da ve istedikleri zaman çocuk sahibi olmaları demektir.

Mehmet Emin Özgül, a.g.e., s. 125