133

281

TBB Dergisi 2017 (133)

Remzi DEMİR

gerekir. Gerçekten de, kanunlar arasındaki hiyerarşiye göre yönetme-

lik, kanuna aykırı olamaz. Kaldı ki, Anayasamızın 10. maddesinde yer

alan “kanun önünde eşitlik ilkesi”, 2. maddede yer alan devletin “ …

sosyal hukuk devleti” niteliğinin bir yansımasıdır. Hukuk devletinde,

aynı koşulları taşıyan kişiler yasa önünde eşittir. Nasıl ki evli çiftler

üreme hakkına sahip ise, bekâr çiftlerin de anne baba olma hakları var-

dır.

Heterolog döllenme yasağı aynı zamanda Biyotıp Sözleşmesi’nde

vurgulanan evrensel ve genel nitelik taşıyan “ ayrımcılık yasağı ilkesi”

ile de çelişmektedir. Yumurta, sperm ve embriyo bağışı ya da taşıyıcı

annelik gibi çocuk özlemini dindirici insan onuru ile bağdaşan uygula-

maların, anne ve baba adaylarının açık yazılı rızasıyla sağlanabilmesi,

kişilerin medeni haline göre yapılan ayrımcılığa da son verecektir. Yö-

netmelikteki yasağın katı biçimde uygulanması sağlık turizminin

bir

türevi olan üreme turizmini de tetikleyecektir.

2. Çiftin Çocuk Sahibi Olamaması

Hukukumuza göre ÜYTE uygulamasına çocuk sahibi olamayan

evli çiftler başvurabilir. Olmazsa olmaz bukoşul ÜYTEYönetmeliği’nin

1. maddesinde “ Amaç” başlığı altında açıkça belirtilmiştir. Bu madde-

ye göre:

“Bu Yönetmeliğin amacı; çocuk sahibi olamayan evli çiftlerden,

tıbben uygun görülenlerin üremeye yardımcı tedavi metotları vasıta-

sıyla çocuk sahibi olmaları için yapılacak uygulamanın esaslarını, bu

uygulamayı yapacak merkezlerin açılması, çalışması ve denetlenmesi

ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.”

En az 1 yıl herhangi bir korunma yöntemi uygulanmaksızın haf-

tada 2-3 kere girilen cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilmemesi

“infertilite” yani kısırlık olarak adlandırılmaktadır. İnfertilite sorunu

yaşayan çiftlere de “infertil (kısır)” denir. Özellikle kadının çalışma-

dığı, geleneksel aile yapısındaki çiftlerde balayında gebe kalma hayali

kuran çok genç çift vardır. Çocuğun ailenin geçimi ve işleri için önemli

olduğu, kırsal alanda ise sadece çocuk sahibi olmak için evlenen kadın

Mehmet Ali Zengin, a.g.e.,s.271