133

279

TBB Dergisi 2017 (133)

Remzi DEMİR

“Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini

ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına

karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava

ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya

ihbar edilir.”

Ölümden sonra yapay döllenme üzerine bu tür gerçekleşen bir do-

ğum sonucunda açılan davada, biyolojik babalık iddiasının ispat yükü

sadece ölen kocanın sağlığında muhafaza altına aldırdığı üreme hüc-

resinin o öldükten sonra sağ kalan eş tarafından yapay döllenmede

bizzat kullanıldığı bağlamındadır. Böylelikle biyolojik baba gerektiği

gibi kanıtlanırsa yargıç, baba yönünden soybağını ölen kocayla çocuk

arasında kurar. Dikkat çekmek istediğimiz bir husus ise babalık davası

yoluyla bu tür istemler karşılanırsa, MÖHUK m. 16 hükmü sebebiyle

ülkemizde babalık davasıyla soybağı kurmanın önü açılır. Bu nedenle

yasa koyucunun Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları Ve Üreme-

ye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te yer alan m.

20/5 düzenlemesinde benimsediği imha emri kadük kalabilir.

Kaldı ki, Yargıtay bir kararında

yapay döllenme yoluyla çocuk

sahibi olmanın babalığa etkisinin soybağının reddi davası ile de ola-

naklı olduğunu belirtmiştir. Bu karara göre;

“ Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerekti-

rici sebeplere ve özellikle Türk Medeni Kanunu 286/2. madde uyarın-

ca çocuğun da soybağının reddi davası açma hakkının mevcut olduğu-

na; ergin olmayan çocuğun açtığı davada çocuğun yasal temsilcileriyle

menfaatinin çelişki içinde olacağının varsayım olarak gözetilmesi ge-

rektiğine ve bu nedenle çocuğa yasal temsilcileri dışında bir kayyım

atanması sağlanarak davanın yürütülmesinin bir dava şartı olmasına;

çocuğun soybağının reddi davası açma hakkının mutlak olup, hukuk-

sal yarar kısıtlamasına tabi tutulamayacağına; yapay döllenme (embri-

yo transferi) yoluyla çocuk sahibi olmanın babalığa etkisinin açılabile-

cek soybağının reddi davası içinde değerlendirilebilecektir.”

Özlem Tüzüner, a.g.e.,s. 90,Turgut Cemile, a.g.e.,s..31

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 27.09.2011 tarih ve 2010/21723 Esas, 2011/14142

Karar sayılı kararı