133

336

Ana ve Babanın Çocuğun Malları Üzerindeki Kullanma Hakkı

lıdır.

Şöyle ki EMK döneminde, ana ve babanın sahip oldukları ya-

rarlanma hakkına dayanarak çocuk mallarının doğal ve hukukî ürün-

lerini kendi ihtiyaçları için harcayıp tüketebilme yetkisi mevcuttu.

EMK’ da ana ve babanın sahip olduğu istifade hakkı, onlara çocuğun

mallarının semerelerini elde etmek, bunların mülkiyetine sahip olmak

ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunmak gibi geniş yetki ve haklar ver-

mekteydi.

EMK’ nın 281. maddesinde yer alan çocuğun malvarlığı-

nın onun bakım ve eğitim giderlerinin karşılanmasından sonra artan

kısmın ana ve babaya ait olacağına ve 283. maddesinde yer alan, ana

ve babasının yanında yaşayan küçüğün kazancının ana ve babasına

ait olacağına ilişkin hükümler ana ve babanın sadece çocuğun malla-

rının getirisinden değil aynı zamanda onun şahsî iş gücüyle elde ettiği

gelirlerinden de yararlanmaya imkân vermesi sebebiyle çocuğun mal-

varlığının korunmasını ve ekonomik özerkliğini sarsmaktaydı.

Ana

ve baba EMK döneminde istifade hakkı kapsamında, çocuk malvarlı-

ğını kullanmak, kiralamak, malvarlığının hukukî ve doğal semerele-

rini toplamak suretiyle çocuk malvarlığından istifade edebiliyordu.

İstifade hakkı kapsamında ana ve baba çocuğa ait malların normal

iktisadî fonksiyonundan yararlanmak (çocuğun evinde oturmak gibi)

veya bu malların gelirlerini elde etmek yetkisine sahip oluyorlardı.

Çocuğun malvarlığına ait bütün ürün ve gelirler ana ve babaya ait

olmaktaydı. Bunun sınırlaması ise çocuğun malvarlığının gelirlerinin

öncelikle çocuğun kendi bakım, eğitim ve yetiştirilmesine harcanma-

sıydı.

Aksi yönde Serozan, s. 270. “Yeni MK’u kaleme alanların çocuk mallarından ya-

rarlanma (istifade veya intifa) deyimi yerine kullanma deyimini seçmekle çocuğu

korumuş olduklarını sanmaları safdilliktir. Çünkü ana babanın İsviçre’ den aynen

aktarılmış olan “nutzungsrecht” i aslında bizim bildiğimiz eski istifade hakkı ile

(yoksa konu, yetki ve sorumluluk açılarından daha dar kapsamlı intifa ile değil)

birebir örtüşmektedir. MK 354 i.s. kurallara göz atılırsa açıkça görülür bu olgu.

Çocuğun malvarlığından sağlanan getiriye (temettüye, faize, kiraya) el konabil-

mesi ve bu getirinin harcanabilmesi anlamındaki yararlanma hakkı yeni yasada

ne yazık ki salt hakkaniyet ölçütüyle sınırlanmıştır.”

Hüseyin Hatemi/Rona Serozan, Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993. s. 354;

Baygın, s. 415.

Turanboy, s. 2125.

Hatemi/Serozan, s. 354; Baygın, s. 415.

Saymen/Elbir, s. 282.

Tekinay, s. 491.

Köprülü/Kaneti, s. 254; Tekinay, s. 491.