133

452

Eşler Arasındaki Mal Rejimi Hükümleri Çerçevesinde Anonim Şirketlerde Bağlı Nama Yazılı ...

koyucu bu sorulara

“Tipe Bağlılık”

ilkesi çerçevesinde öngördüğü mal

rejimleri türleri ile sınırlı seçeneklere dayalı cevaplar sunmaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nda dört çeşit mal rejimi öngörülmüştür.

Bunlar; Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (TMK m. 218-241), Mal Ay-

rılığı Rejimi (TMK m. 242-243), Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi (TMK

m. 244-255) ve Mal Ortaklığı Rejimidir (TMK m. 256-281). Mal rejimini

seçme konusunda eşler arasında teknik anlama sözleşme özgürlüğü

değil aksine çerçeve ve içeriği kanun tarafından belirlenmiş olduğun-

dan

“sınırlı sayı ve tipe bağlılık”

ilkesi söz konusudur.

Zira eşler mal

rejimi konusunda ancak kanunda belirtilen rejimler arasından seçim

yapabilirler. Eşlerin seçilen mal rejiminin kanunda belirtilen sınırlarını

değiştirmeleri ya da bir araya gelerek yeni bir mal rejimi yaratmaları

mümkün değildir.

Nitekim TMK 203. maddesinde

“Taraflar istedikleri

mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya

değiştirebilir”

demektedir. Bu maddeden anlaşılması gereken; mal re-

jimi konusunda gerçek ve teknik anlama sözleşme özgürlüğü değil,

sınırlı sayıda olan mal rejimi tiplerinden birini seçme özgürlüğü bu-

lunduğudur.

Burada tek taraflı irade açıklaması ile istenilen hüküm

ve sonucu doğuran teknik ve dar anlamda “seçim hakkı” yoktur.

Öte yandan ülkemizde çeşitli saiklerle, mal rejimi seçme noktasında

sözleşme yolu ile farklı bir rejim benimsenmemekte, adeta yasal mal

rejimi olan “Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi” tek rejimmiş gibi gö-

rülmektedir.

Gümüş, s. 217.

Turgut Akıntürk/Derya Ateş, Aile Hukuku, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul

2016; Gümüş, s. 217.

Kanunda belirtilen sınırlar ancak yine kanunun izin verdiği sınırlı hallerde deği-

şebilir. Bu haller şunlardır: TMK m. 221 gereği bir mesleğin icrası veya işletmenin

faaliyeti sebebiyle doğan ve edinilmiş mallara dahil olması gereken malvarlığı

değerlerinin kişisel mal sayılacağı; kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara

dahil olmayacağının kararlaştırılması; TMK m. 237 gereği, mal rejiminin tasfiye-

sinde yasal paylaşım kurallarının değiştirilebilmesi, artık değere katılmada başka

bir esasın kabul edilebilmesi; Değer artış payının paylaşmaya dahil olmaması ;

Paylı mülkiyete konu bir mal veya ev eşyası üzerinde nasıl tasarrufta bulunu-

lacağı; Mal ortaklığı rejiminde ortaklık mallarının kapsamının genişletilmesi ya

da daraltılması; paylaşmalı mal ayrılığında da tasfiyenin sona ermesinden sonra

denkleştirme bedeline faiz yürütülmeyeceği.

Veysel Başpınar, “TürkMedeni Kanunu ile Aile Hukukunda Yapılan Değişiklikler

ve Bu Konuda Bazı Önerilerimiz”,

AÜHFD,

C.52, S.3, 2003, s.79-101, s.88.

Ahmet Kılıçoğlu, Aile Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 2015, s. 302.