458 / 685
457
TBB Dergisi 2017 (133)
Çiğdem Mine YILMAZ / Sevgi BOZKURT YAŞAR
hakkının
30
ihlali nedeniyle ödenen maddi tazminatlar da emeğin kar-
şılığını teşkil ettiği için edinilmiş mal olarak kabul edilmiştir. Ödemeyi
yapan kurum, sandık veya kuruluşlara yapılan ödemenin hangi mal
grubundan karşılandığının önemi bulunmamaktadır. Kanun burada
belli bir malvarlığı değerinin hangi mal grubundan karşılanmışsa, o
gruba dâhil olacağı şeklindeki ana kurala istisna getirmiştir.
31
TMK m. 219/b. IV ile kişisel mallarının gelirleri edinilmiş mal ola-
rak kabul edilmektedir. Esasen bu düzenlemeyle “
edinilmiş mal
” kav-
ramının ruhuna bir istisna getirilmiştir.
32
Zira kişisel malların gelirinin
elde edilmesinde kişinin mutlaka emeğinin bulunması, karşılık verme-
si gerekmez.
33
Bu bağlamda ticari ortaklığa kişisel maldan konulan ser-
mayenin geliri olan kar payı edinilmiş mal sayılır.
34
Ancak söz konusu
kural emredici olmayıp taraflar aksini kararlaştırabilir.
Beşinci bentte ise edinilmiş malların yerine geçen değerlerin de
edinilmiş mal olarak kabul edileceği belirtilmiştir. Bu malın belirlen-
mesinde, esas alınması gereken kriter kullanma amacı değil, malın
tedarik edilmesindeki kaynaktır.
35
Bu gruptaki mallar doğrudan ka-
nundan doğduğu için taraf iradeleriyle değiştirilemez. Edinilmiş mal
grubundan çıkan değer tüketilmiş veya bağışlanmışsa çıkan değerin
yerine geçen değerden bahsedilemez.
TMK 219. maddesinin II. fıkrası edinilmiş malları örnek kabilin-
den saydığı için birliğin giderlerine katılma ile ilgili ödemeler ( TMK
m. 186, 196, 197) ; üçüncü şahısların bakımına ilişkin ödemeler (TMK
m. 327/I, 328/I, II, 355/I, 359/II); Türk Borçlar Kanunu m. 54/b. 1, 2 ve
4’e göre verilen tazminatlar ve edinilmiş mallara ilişkin gelirler de edi-
30
Dural/Öğüz/Gümüş, s. 209; Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararın
giderimi için ödenen tazminat da edinilmiş mal sayılmalıdır. Zira doktrinde haklı
olarak bu tür tazminatın “çalışma karşılığı edinme” bakımından fark olmadığı
düşünülmektedir. Öztan, s. 443.
31
Öztan, s. 443.
32
Bu hüküm ile TMK m. 685/I’deki “Bir şeyin maliki onun ürünlerinin de maliki
olur” şeklindeki kurala da istisna getirilmiştir.
33
Öztan, s. 437.
34
Ahmet Kılıçoğlu, Katkı- Katılma Alacağı (Bilirkişi Raporları, Yargıtay İçtihatları,
Tablolar), Ankara 2016, s.113; Gümüş, s. 261.
35
Bu görüş çerçevesinde lotodan elde edilen kazancın, loto kuponu edinilmiş mal-
la satın alınmışsa edinilmiş mal grubuna gireceği doktrinde ileri sürülmektedir,
Şükran Şıpka, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya ilişkin Sorunlar,
On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013, s. 103.