454 / 685
453
TBB Dergisi 2017 (133)
Çiğdem Mine YILMAZ / Sevgi BOZKURT YAŞAR
TMK m. 203 ile mal rejimi sözleşmesinin konusunun, yasal mal
rejimi dışındaki seçimlik rejimlerden birinin kabulü, yasal mal rejimi
ya da seçilmiş olan mal rejiminin kaldırılması ve başka bir mal rejimi
seçilmesi olabileceği belirtilmiştir.
Mal rejimi sözleşmesinde kanuni sınırlara uymak kaydıyla deği-
şiklik yapılabilir. Bu sözleşmede işin niteliği gereği fiili tespitler ön-
görülebilir. Nitekim sözleşme yapıldığı sırada eşlerin sahip oldukları
mallar ve bu malların hangi mal grubuna dâhil oldukları gösterilebilir.
Evliliğin malvarlığına ilişkin genel hükümleri emredici nitelikte oldu-
ğundan
9
mal rejimi sözleşmesine de dâhil olmaz.
10
Eşler, mal rejimi
sözleşmesi ile aralarındaki rejimin şarta bağlı olmaksızın ya da bir şar-
tın gerçekleşmesi halinde değişebileceğini kararlaştırabilirler. Ancak
şart veya sürenin geriye dönük olarak kararlaştırılması mümkün ol-
madığı gibi, seçilen mal rejimi de geriye yönelik hüküm ve sonuç do-
ğurmaz.
11
Kanaatimizce bu durumda geçmişe dönük bir olayın ortaya
çıkması halinde ilgili mal rejiminin sonlanacağı kararlaştırılabilir. Bu
durumda şartın sonucu, geleceğe etkili olacaktır. Örnek olarak eşler-
den birinin geçmişten gelen bir borcunun ortaya çıkması halinde mal
ayrılığına geçmenin kararlaştırılması verilebilir.
B. Yasal Mal Rejimi – Diğer Mal Rejimleri
1. Yasal Mal Rejiminde Mal Türleri
Türk Medeni Kanunu eşler için birden fazla mal rejimi seçeneği
sunulmuştur. Mal rejimleri “
rejime tabi olma şekli
” bakımından üç ana
başlık altında incelenebilir. Şöyle ki eğer hiçbir tercih yapılmamışsa
kanun gereği tabi olunan mal rejimi
12
“
yasal mal rejimi
”, eşler tarafın-
dan bir seçim yapılmışsa “
seçimlik mal rejimleri
”
13
kanunda belirli bazı
9
Öztan, s. 400.
10
Evliliğin genel hükümlerinden, taraf iradesiyle değiştirilebilecek hükümler mal
rejimi sözleşmesindeki sıkı şekli şartlara uyulmasına gerek olmaksızın değiştiri-
lebilir. Örneğin evlilik birliğinde birliğin giderlerine katılma payının ne olacağı
(TMK m. 186/III), evlilik birliğinin temsiline ilişkin anlaşmalar (TMK m. 188).
Öztan, s. 401.
11
Öztan, s. 404.
12
Bu rejimi “kural mal rejimi” olarak adlandıranlar yazarlar da bulunmaktadır,
Ömer Uğur Gençcan, Mal Rejimleri Hukuku, Yetkin Basım ve Yayıncılık, Ankara
2010, s. 118.
13
Doktrinde bazı yazarlar da bu rejimi “Sözleşmesel Rejim” olarak nitelendirmekte-
dirler, M. Beşir Acabey, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi, Dokuz Eylül Üniver-
sitesi Yayınları, İzmir 1998, s. 30.