463 / 685
462
Eşler Arasındaki Mal Rejimi Hükümleri Çerçevesinde Anonim Şirketlerde Bağlı Nama Yazılı ...
Sermaye artırımı, mevcut payların “
itibari değerlerinin yükseltilme-
si
” suretiyle de gerçekleştirilebilir. Bu tip artırım TTK’da özel olarak
düzenlenmemiştir. Ancak TTK m. 421/II/a bendi dikkate alınarak
bu tür sermaye artırımının yapılabileceği kabul edilir.
53
Artırım usulü
yeni sermaye taahhüdü veya bedellerin iç kaynaklardan karşılanması
yolu ile olabilir. Bedellerin iç kaynaklardan karşılanması halinde itiba-
ri değer, pay sayısında değişiklik yapılmaksızın, ortakların ortaklığa
bir bedel ödemeksizin artmaktadır.
54
Yeni paylar, yedeklerden karşı-
lanma şeklinde ise; pay sahiplerinin taahhütlerinin artırımı ve buna
bağlı ayni ya da nakdi ödeme söz konusu olmadan oluşmaktadır. Bu
durumda yeni paylar ekonomik olarak “
gelir, ka
r” gibi işlem görüp,
ister edinilmiş ister kişisel maldan kaynaklansın TMK m. 219/II/IV
uyarınca edinilmiş mal olarak kabul edilecektir.
55
Üçüncü artırım yolu da “
iç kaynaklardan sermaye artırımı
” dır.
56
Bu
tip esas sermaye artırımında iç kaynaklar, esas sözleşme ve/veya ge-
nel kurul kararıyla ayrılmış (isteğe bağlı) ve belirli bir amaca özgü-
lenmemiş yedek akçeler ile kanuni yedek akçelerin serbest kısımları
ve mevzuatın bilançoya konulmasına ve sermayeye eklenmesine izin
verdiği fonlardır (TTK m. 462). Bu tür artırımda ortaklık malvarlığında
bir büyüme söz konusu olmayıp, yedek akçeler ve fonlar
57
azalmak-
ta bilançodaki sermaye miktarı artmaktadır. Yedek akçeler ve fonlar
sermayeye aktarıldığından, paydaşlar oluşan yeni payları bedelsiz
elde etmektedirler.
58
Bu durumda şayet gelirden oluşturulmuş yedek
akçe ve fon söz konusu ise yeni pay edinilmiş mal sayılacaktır.
59
Şöyle
ki; yeni pay alma hakkına dayalı kişisel mallardan finanse edilen pay
iktisabının hangi mal grubuna dâhil olacağı tartışmalıdır. Bir görüşe
göre yeni paylar, iç kaynaklardan oluşan sermaye artırımı sonucun-
da edinilmişse, bu pay için bir bedel ödenmemekle birlikte, payların
ekonomik kaynağı şirketin dağıtılmamış karları olan yedek akçeler ol-
53
Bahtiyar, s. 353; Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 1824.
54
Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), Ortaklıklar, N. 1390, s. 668.
55
Ancak burada gerçek bir bedelsizlikten bahsedilemez. Zira ihraç edilen paylar
ile yükselme ortaklığın dağıtılmamış karlarından yapılmakta yani bunların
karşılığını yedek akçeler oluşturmaktadır, Acar, s. 174, 175
56
Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), N. 1395, s. 669.
57
Yeniden değerleme, iştirak ve taşınmaz satış hasılatı ve enflasyon fonu Gerekçe
TTK m. 462/1; Pulaşlı, Şirketler Hukuku, s. 1826.
58
Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, N. 1397, s. 670.
59
Acar, s. 175.