133

512

Eşler Arasındaki Mal Rejimi Hükümleri Çerçevesinde Anonim Şirketlerde Bağlı Nama Yazılı ...

de kazanım halleridir. Payların kanuni intikal halleri ve bu kapsamda

eşler arasındaki mal rejimine göre edinim hallerinde, pay devri sınır-

lamalarının etkisinin yitirildiği haller kanuni bağlam bakımından TTK

m. 491/1, esas sözleşmesel bağlam açısından borsaya kote edilmemiş

nama yazılı paylar bakımından TTK m. 493/4, TTK m. 494/2 ve borsa-

ya kote edilen nama yazılı paylar için TTK m. 495/3’te düzenlenmiştir.

Eşler arasındaki mal rejimi hükümleri çerçevesinde payların edinim

hallerinin kapsamının çizilmesi ise söz konusu hükümlerin uygulama

alanının belirlenmesi için bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır.

Eşler arasındaki mal rejimi hükümleri çerçevesinde kazanım hal-

leri ise şu hallerdir:

İlk ihtimal; TMK m. 209’da düzenlenen eşler arasında mal ortaklı-

ğı rejiminin bulunması ve eşlerden birinin iflasına karar verilmesi ha-

linde mal ortaklığının kendiliğinden mal ayrılığına dönüşmesidir.

İkinci ihtimal; “dönüştürme davası” olarak da adlandırılan

254

mah-

keme kararıyla yürürlükte olan mal rejiminin eşlerden birinin istemi

üzerine mal ayrılığı rejimine dönüşmesidir. Bu dava TMK m. 206’da

düzenlenen haklı sebeplerin varlığının ispatlanması halinde mümkün-

dür.

Üçüncü bir ihtimal olarak TMK m. 197/II’ de düzenlenen evlili-

ği koruyucu tedbirlerden biri olarak eşlerin birlikte yaşamalarına ara

verildiği durumlar ve TMK m. 169’da düzenlenen boşanma veya ay-

rılık davasının devamı sırasında veya hâkim tarafından ayrılığa karar

verilmesi durumunda alınacak önlemler arasında kabul edilebilecek,

eşler arasındaki mal rejiminin mal ayrılığına dönüştürülmesine ilişkin

tedbirdir.

Eşlerden birinin talebi dışında mahkeme kararıyla mal rejiminin

değiştiği bir diğer hal ise mal ortaklığını kabul etmiş eşlerden birine

karşı icra takibinde bulunan alacaklının haczin uygulanmasından za-

rara uğraması ve ispatlaması halinde mahkeme kararıyla mal ayrılığı-

na geçilmesidir.

Bağlı nama payların kanun gereği başkasına intikalini doğuran

mahkemenin mal ayrılığına geçiş kararı ile eşler arasındaki mal rejimi

254

Gençcan, Medeni Kanun, s. 1822.