134

307

TBB Dergisi 2018 (134)

Nur BOLAYIR

tanık listesinde yer alan kişileri, hem de taraflarca tanık olarak göste-

rilmemekle birlikte, dava dosyasından olayla ilgili oldukları anlaşılan

kişileri çağırıp tanık olarak dinleyebilecek; uyuşmazlığın çözümünde

etkili olabilecek dava dosyasında yer alan belgelerin ibrazını, taraflar-

ca delil olarak gösterilmemiş bile olsa, taraflardan ve üçüncü kişiler-

den isteyebilecektir.

II- İstinaf Aşamasında Delillerin İncelenmesi

İstinaf aşamasında, ilk derece yargılaması sırasındaki eksiklikle-

rin giderilmesi amaçlanmakla birlikte, bölge adliye mahkemesi yar-

gılamayı tümüyle yeniden tekrarlamak zorunda olmayıp, ilk derece

mahkemesinde doğru yapıldığını düşündüğü işlemleri kendi kararın-

da dikkate alabilecek; söz konusu işlemler ve sonuçları bakımından

dava esnasında tutulan duruşma tutanaklarından yararlanabilecektir.

Bununla birlikte, delillerin toplanmasına, incelenmesine ve değerlen-

dirilmesine ilişkin bir eksiklik söz konusu olduğu takdirde, ilk derece

mahkemesindeki duruşma tutanaklarıyla yetinilmemeli; deliller biz-

zat bölge adliye mahkemesi nezdinde yeniden toplanmalı, incelenmeli

ve değerlendirilmelidir.

Bölge adliye mahkemesi nezdinde, ilk derece mahkemesince veril-

miş olan karar maddî bakımdan denetlenmekte; bu çerçevede delillerin

usûlüne uygun şekilde toplanıp toplanmadığı, ilk derece mahkeme-

sindeki hâkimin ispat yükünün ve delil gösterme yükünün tayininde,

delillerin değerlendirmesinde bir hataya düşüp düşmediği incelen-

mektedir.

HMK.m.360’da aksine hüküm bulunmadığı takdirde ilk

derece mahkemesinde uygulanan yargılama usûlünün bölge adliye

mahkemesinde de tatbik edileceği belirtilerek, daha önceden gösteril-

miş olan delillerin yeniden değerlendirilebileceği ortaya konulmuş ve

bölge adliye mahkemesinde gerçekleştirilecek olan yeniden inceleme

kapsamında ilk derece mahkemesinde gösterilmiş olan delillerin ye-

İlk derece mahkemesinde dinlenilmiş olan tanıkların ölmüş veya keşfe konu olan

şeyin yok olmuş olması gibi hallerde ise, söz konusu deliller istinaf aşamasında

doğrudan ve bizzat incelenemeyeceğinden, bölge adliye mahkemesi bu deliller

hakkındaki değerlendirmesini ilk derece mahkemesinin tutanaklarına göre yapa-

caktır. (Akkaya, s. 270-271).

Tutumlu, Usul Hukuku Sorunları, s. 32.