134

669

TBB Dergisi 2018 (134)

Ali İbrahim AKKUTAY

faaliyet gösterebilme ihtimali sahil güvenlik gemilerinin savaş gemisi

niteliğinin sorgulanmasını anlamsız kılmaktadır.

6. Sahil Güvenlik Gemilerinin Savaş Gemisi Niteliği

Çerçevesinde Yapılabilecek Bazı Tespitler

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde uluslararası hukukta

yarattığı etkiler bakımından sahil güvenlik gemilerinin savaş gemisi

niteliğine bağlı olarak bazı tespitler yapılabilir.

Sahil güvenlik gemileri devletlerin neredeyse tamamı tarafında

savaş gemisi olarak kabul edilmektedir. Bazı devletlerin zaman zaman

polis faaliyeti adı altında sahil güvenlik unsurlarını kullanmaları bu

gerçeği değiştirmemektedir. Kaldı ki polis gücü anlamında kullanım-

da dahi ayrımlar yapılmakta önleyici kolluk faaliyetleri, fonksiyonel

yorumla bu kapsamın dışında tutulmaktadır. Bu sebeple kolluk faali-

yetleri bazlı bir yaklaşımla sahil güvenlik gemilerinin gayri askeri sta-

tüyü ihlal etmediği yönündeki iddia ve bu iddialara bağlı uygulama-

lar uluslararası hukukun açık ihlali niteliğinde olacaktır.

İkinci olarak izleme hakkı savaş gemilerinin tespit bakımından çok

önemli bir katkı sağlamaktadır. Sahil güvenlik gemilerinin hükümet

tarafından özel olarak yetkilendirilmeden izleme hakkını kullanması

sahil güvenlik gemilerinin statüsünün savaş gemisi olduğunu göster-

mektedir.

Başta insansız deniz araçları olmak üzere teknolojide yaşanan ge-

lişmeler, devletlerin silahlı kuvvetlerine bağlı unsurların çok farklı fa-

aliyetlerde bulunabileceklerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle savaş

gemisi tanımının fonksiyonellik çerçevesinde amaçsal yorum çerçe-

vesinde ele alınması olası hak kayıplarının da önüne geçecektir. Söz

konusu yorumun yapılması Türkiye tarafından BMDHS’ye taraf dev-

letlere karşı ileri sürülebilecek bir hak niteliğindedir.

SONUÇ

Gayri askeri statüdeki adaların ülkelerinde gerek askeri üst uçuş-

lar ve gerekse sahil güvenlik unsurlarının gerçekleştirdikleri faaliyet-

ler, anılan statüyü ihlal edici niteliktedir. Bu sebeple ülkenin üç bo-

yutlu yapısı göz önünde bulundurularak söz konusu adalardaki gayri