134

674

Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Temelinde Avrupa Birliği Hukukunda Şirketlerin ...

GİRİŞ

Son yıllarda uluslararası ticaretin giderek yaygınlaşması ile bir-

likte AB üyesi devletler arasındaki ekonomik sınırlar giderek ortadan

kalkmıştır. Ulusal sınırların aşılarak Birlik genelinde ekonomik bütün-

leşmenin sağlanması AB Antlaşmalar sistemiyle amaçlanan başlıca ko-

nulardan birisidir. Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma’nın

(ABİA)

’da yer alan birtakım hükümler, üye devletler arasındaki tica-

retin önündeki engellerin kaldırılmasına ilişkin olup bir İç Pazar kurul-

masını hedeflemektedir. Kurucu antlaşmalarda yer verilen bazı temel

ilkeler de bu ana hedef çerçevesinde şekillenmiştir

. İç Pazar, malların,

kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımını sağlayacak iç

sınırları olmayan bir alan yaratmaktadır

. Bunun sonucu olarak şirket-

lerin, kuruldukları veya hukukuna tabi oldukları ülkeden farklı ülke-

lerde, diğer bir deyişle farklı pazarlarda faaliyette bulunma yönündeki

talepleri giderek artmaktadır.

Şirketlerin Birlik içerisinde gerçekleşen bu hareketliliği çeşitli so-

runları da beraberinde getirmiştir. Bu sorunların temelinde üye dev-

letlerin şirket hareketliliğine ilişkin olarak yeknesak kurallara sahip ol-

maması, üye devletlerin birbirinden farklı uygulamalarda bulunması

yatmaktadır.

Şirketlerin Birlik içerisindeki hareketliliğinin hukuki dayanağını,

AB’nin kurucu antlaşmalarıyla garanti altına alınan yerleşme özgür-

lüğü oluşturmaktadır. Üye devletlerin şirketlerin hareketliliğini kı-

sıtlayarak yerleşme özgürlüğünü sınırlandırmaları konunun sıklıkla

ABAD’ın önüne gelmesine sebep olmuş ve ABAD tarafından yerleşme

özgürlüğüne ilişkin ilke niteliğinde kararlar verilmiştir.

Çalışmamızın birinci bölümünde AB hukukunda şirketlerin yer-

leşme özgürlüğü kavramı ve AB mevzuatında düzenlenişi ifade

Çalışmada bütünlük ve tutarlılık sağlamak adına çalışmanın tamamında ABİA’nın

güncel maddelerine yer verilmiş olup, AT Antlaşması döneminde verilen kararlar

bakımından da çalışmada AT Antlaşması’nın ABİA’da karşılık gelen maddeleri

belirtilmiştir.

Stephen Weatherill, Cases&Materials on EU Law, 9th Edition, Oxford University

Press, 2010, s. 28.

Işıl Özkan, Avrupa Birliği Kamu Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara,

2017, s 70.