134

678

Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Temelinde Avrupa Birliği Hukukunda Şirketlerin ...

Şirketlerin yerleşme özgürlüğü bakımından ABAD,

Daily Mail

kararı ile başlayan ve uluslararası özel hukuk bakımından da büyük

önem taşıyan pek çok karar vermiştir. Aşağıda temel noktalarına de-

ğinilecek olan bu kararlar gerek şirketin idare merkezinin nakli gerek

şirket birleşmelerinde yerleşme özgürlüğü bakımından büyük önem

taşımaktadır.

II. Yerleşme Özgürlüğüne İlişkin ABAD Kararlarından Örnekler

A. “Daily Mail” Kararı

27 Eylül 1988 tarihli kısaca

Daily Mail

kararı olarak isimlendirilen

kararda ABAD’a ABİA m. 49 ve 54 ile 21 Mayıs 1973 tarihli 73/148

sayılı Konsey Direktifi’nin hükümleri çerçevesinde üye devlet vatan-

daşlarının Birlik içinde ikamet ve dolaşımlarına ilişkin kısıtlamalarla

ilgili soru yöneltilmiştir.

Mahkemeye sunulan belgelerden anlaşıldığına göre, İngiltere’nin

şirketler hukukumevzuatına göre, İngiltere’de kurulan ve kayıtlı mer-

kezi İngiltere’de bulunan bir şirketin tüzel kişiliğini kaybetmeksizin

ve sona ermeksizin idare ve yönetim merkezini İngiltere dışında tesis

etmesi mümkündür. 1984’te kurulan bir yatırım şirketi olan davacı,

yukarıda anılan düzenleme kapsamında, idare ve yönetim merkezi-

ni buna imkan tanıyan Hollanda’ya nakletmek için başvurmuştur.

Şirket özellikle yönetim kurulu toplantılarını orada gerçekleştirmek

ve yönetim merkezi kiralama taleplerinde bulunmuştur. Daha sonra

şirket, talebinin onaylanmasını beklemeksizin üçüncü kişilere hizmet

vermek amacıyla Hollanda’da bir yatırım yönetimi ofisi açmaya karar

vermiştir.

Başvuru sahibinin yönetim ve idare merkezini nakletmek isteme-

sinin temel nedeni, vergisel amaçlarla merkezini Hollanda’ya taşıma-

sının ardından, geçici malvarlığının

(non-permanent assets)

önemli bir

kısmını satmak ve İngiltere vergi hukuku uyarınca bu tür işlemlerde

sorumlu olunması öngörülen vergiyi ödemeksizin kendi paylarını

Case 81/87 Daily Mail [1988] ECR 5483.

Case 81/87 Daily Mail [1988] ECR 5483, p. 3.