134

680

Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Temelinde Avrupa Birliği Hukukunda Şirketlerin ...

mından ikamet ve dolaşımlarına yönelik sınırlamaların kaldırılmasına

ilişkin 21 Mayıs 1973 tarih ve 73/148 sayılı Konsey Direktifi bir şirkete

yönetim ve idare merkezini bir diğer üye devlete nakletme hakkı ver-

memektedir.

Daily Mail

kararından ABAD’ın şirketlerin birincil yerleşme öz-

gürlüğünü kabul etmediği anlaşılmaktadır. Ancak Roma Antlaşması-

nın yerleşme özgürlüğünü düzenleyen hükümlerinin lafzından dahi

şirketler bakımından birincil yerleşme özgürlüğünün kabul edildiği

ve buna ilişkin sınırlamaların yasaklandığı sonucuna ulaşılmaktadır.

ABAD’a göre yerleşme özgürlüğü, şirketler bakımından, bir başka

üye devlette acente, şube veya yavru şirket tesisi bakımından fonksi-

yon gösterir.

Gerçek kişilerin aksine, şirketler, tabi oldukları milli hu-

kukun yarattığı süjelerdir ve ancak kuruldukları milli hukuk kuralla-

rına bağlı olarak yaşayabilirler.

Bu bakımdan kararın ‘gerçek merkez’

(

real seat

) sistemini desteklediği düşünülmüştür.

A. “Centros” Kararı

Avrupa şirketler hukukuna ilişkin önemli kararlardan birini oluş-

turan

Centros

kararında sorun, 18 Mayıs 1992’de İngiltere ve Galler’de

tescil olunan Centros Ltd (

private limited company

) ile Ticaret ve Şirket-

ler Heyeti (

Erhvervs-org Selskabsstyrelsen)

arasında Centros’un şubesi-

nin Danimarka’da tescilinin reddedilmesinden doğmuştur.

Danimarka hukukuna göre Centros yabancı bir sermaye şirke-

ti olarak kabul edilmektedir. Yargılamadaki belgelerden Centros’un

kurulduğundan beri hiçbir ticari faaliyet göstermediği anlaşılmıştır.

Case 81/87 Daily Mail [1988] ECR 5483, p. 27-29. Kararın değerlendirmesi için

bkz. Harm van den Broek, Cross-Border Mergers within the EU, Kluwer Law In-

ternational, Netherlands, 2012,, ss.100-101.

Ayrıntılı açıklama için bkz. Kara,. 84 vd.

Açıklama için bkz. Geert Van Calster, European Private International Law, Hart

Publishing, Oxford, 2013, s. 215.

Case 81/87 Daily Mail [1988] ECR 5483, s.19.

Bkz. Işıl Özkan, Hukukun Küreselleşmesi ve Ulusötesi Hukuk, On İki Levha Ya-

yıncılık, İstanbul, 2014, s. 384.

Case C-212/97 Centros

[1999] ECR I-1459.