134

676

Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları Temelinde Avrupa Birliği Hukukunda Şirketlerin ...

şirketin yurt dışına açılmasını o ülke mevzuatının engellemesi sorunu-

nu da içerir.

ABİA m. 54’e göre, “Bir üye devlet mevzuatına göre kurulmuş ve

sicilde kayıtlı merkezi, idare merkezi veya başlıca iş yeri Birlik için-

de bulunan şirketler, bu Bölümde yer alan hükümlerin uygulanması

bakımından, üye devlet uyruğu gerçek kişilerle aynı muameleye tabi

olur. Şirketler; kâr amacı gütmeyenler hariç, kooperatifler de dahil ol-

mak üzere, medeni hukuk veya ticaret hukukuna göre kurulmuş şir-

ketler ile kamu hukuku veya özel hukuk hükümlerine tabi diğer tüzel

kişileri ifade eder”.

Hükümde her ne kadar şirketlerin, diğer üye devletlerde üye dev-

letin tabiiyetinde bulunan gerçek kişiler gibi muamele göreceği ifade

edilmişse de gerçek kişilerle tüzel kişiler arasındaki farklılıklar sebe-

biyle bunun tam olarak uygulanması mümkün olmayabilir. Ayrıca,

AB mevzuatında şirketler hukukuna ilişkin olarak çok sayıda direktif

kabul edilerek üye devletlerin iç hukuklarına aktarılmış olsa da, bazı

üye devletlerin şirketlere ve onların faaliyetlerine ilişkin farklı bir ta-

kım düzenlemeleri halen geçerliliğini korumaktadır.

Şirketlerin yerleşmesine uygulanacak hukukun tespiti, gerçek ki-

şilere uygulanacak hukukun tespitinden çok daha karmaşıktır. Zira

ulusal şirketler hukuku düzenlemeleri arasında önemli farklılıklar

bulunabilmektedir. AB düzeyinde bir yasal uyumlaştırma yapma yo-

luna gitmektense, ABAD, üye devletlerin, farklı bir şirketler hukuku

sistemini benimsemiş, farklı üye devlet yasalarına göre kurulmuş olan

bir şirkete, ayrıca kendi düzenlemelerine tabi kılmayarak kendi ülke-

lerinde ikincil yerleşme hakkı tanımaları gerektiği hususuna işaret et-

miştir.

Tuğrul Ansay, “Yabancı Şirketlerin Serbest Yerleşimi ve Tanınması”,

MHB,

Yıl 23,

2003, s. 2.

Antlaşmanın Türkçe metni için bkz.

malar.pdf (18.07.2017). Bu hususta ayrıca bkz. Hacı Can, Avrupa Birliği’nin Kuru-

cu Andlaşmaları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2009, s. 84 vd.; Ergun Özsunay, Avru-

pa Birliği Hukuku ve Türkiye AB İlişkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015, s. 185.

Craig and De Burca, s. 787.

Craig and De Burca, s. 788.