134

73 / 705

72 İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu
GİRİŞ
Bireylerin hayatlarını devam ettirebilmeleri, her şeyden önce sağ-
lıklı bir çevrede1 yaşamaları şartına bağlıdır. Çevre sağlığının bozul-
ması durumunda, diğer varlıklar gibi, insanların da kaliteli yaşam
standardının düşmesi ve hatta gerekli önlemler alınmadığı takdirde
bu imkânın ortadan kalkması söz konusu olacaktır.
Çevreye verilen zararlar neticesinde; ekolojik denge bozulmakta,
doğa ve insanlar arasındaki doğal bağlantı ortadan kalkmakta ve bi-
reylerin sağlığı bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. 2
Bu durumu göz önünde bulunduran ülkeler, çevreye verilen zararlar-
la daha etkin mücadele etmek adına; bazı eylemleri suç olarak kabul
etmekte ve yaptırıma tabi tutmaktadır. Yine, bazı uluslararası metin-
lerle çevrenin korunmasını sağlayamaya yönelik kararlar alınmakta 3
ve ülkelere belli fiilleri suç olarak düzenleme yönünde yükümlülük
getirilmektedir. Örneğin; Avrupa Birliği Konseyi tarafından kabul edi-
len 27.01.2003 tarih ve 2003/80/JHA sayılı “Çevrenin Ceza Hukuku Yo-
luyla Korunması Hakkında Yönerge” ile Avrupa Birliği’ne üye devletlere
çeşitli eylemleri suç olarak kabul etme ve bunlara hürriyeti bağlayıcı
cezalar verme yükümlülüğü yüklenmiştir.4, 5
Türk mevzuatında da, çeşitli düzenlemelerle çevrenin etkin bir
şekilde korunması amaçlanmıştır.6 Örneğin, Anayasa’nın 56. madde-
sinin 1. ve 2. fıkralarına göre, “(1)Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede
yaşama hakkına sahiptir. (2)Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve
çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir”. Yine TCK
1 Çevre kavramı, 2872 sayılı Çevre Kanunu m. 2 hükmünde, “Canlıların yaşamları
boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulunduk-
ları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortam” olarak tanımlanmıştır.
2 Handan Yokuş Şevük, Çevre Hukuku-Doğal Çevrenin Korunması, Adalet
Yayınları, Ankara 2013, s. 7.
3 1972 yılında düzenlenen BM Stokholm Çevre ve Kalkınma Konferansı çevre so-
runlarının uluslararası boyutta ele alındığı ilk uluslararası toplantı olarak nitelen-
dirilmektedir: Salih Batal, “Avrupa Birliği Çevre Politikalarının Temel Özellikle-
ri”, s. 1-2, e.t. 07.12.2016.
4 Barış Erman, “Çevre Suçları”, Hukuki Perspektifler Dergisi, S. 1. , Y. 2004, s. 187.
5 Çevre hakkına yer verilen diğer uluslararası metinler için bkz. Yokuşsevük, s. 27
vd.
6 Bu konuda geniş bilgi için bkz: Serdar Talas, “Türk Ceza Hukuku’nda Çevrenin
Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçları, İÜHFM, , C. LXXI, S. 1, Y. 2013, s. 1147 vd.