TBB Dergisi Özel Sayı

450

Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme

1. Toplumsal cinsiyete duyarlı politika değerlendirmesi: Bu araç,

politikaları ve programları cinsiyet perspektifinden analiz etmek ve bu

politikaların ve kendilerine tahsis edilen kaynakların mevcut toplum-

sal cinsiyet eşitsizliklerini azaltma veya artırma olasılıklarını belirle-

mek için tasarlanmıştır.

2. Cinsiyete göre ayrılmış yararlanıcı değerlendirmesi: Bu araç,

programların veya hizmetlerin gerçek veya potansiyel yararlanıcıların

ihtiyaçlarını ne ölçüde karşılayıp karşılamadığını değerlendirmek için

uygulanmaktadır.

3. Cinsiyet ayrımına göre kamu harcamaları fayda düzeyinin ana-

lizi: Bu araç; belli bir hizmetin birim maliyetlerini tahmin ederek ve

bu hizmetin her bir grup tarafından ne ölçüde kullanıldığını hesapla-

yarak, kadınlar ve erkekler arasındaki bütçe kaynaklarının dağılımını

değerlendirmek için kullanılmaktadır.

4. Cinsiyet ayrımına göre bütçenin zaman kullanımına etkisinin

analizi: Bu analizde bütçe tahsisi, onlardan sağlanan hizmetler ve hane

halkı üyelerinin vakit ayırma biçimleri arasında bağlantı kurmak üze-

re tasarlanmıştır.

5. Toplumsal cinsiyete duyarlı orta vadeli ekonomik politika çer-

çevesi: Bu araç, değişkenlerin cinsiyete göre ayrıştırılması, milli gelir

hesapları ile hanehalkı gelir hesaplarının birleştirilmesi gibi politika

geliştirme, planlama ve bütçe ödeneklerinin orta vadeli çerçevelerine

toplumsal cinsiyet perspektifini dâhil etmek üzere tasarlanmıştır.

6.Cinsiyete duyarlı bütçe bildirimi: Bu araç, devlet kurumları tara-

fından harcamaların cinsiyet eşitliği hedefleri üzerindeki etkileri hak-

kında üretilen raporlara atıfta bulunmaktadır.

7. Ayrımlanmış vergi incelemesi analizi: Bu araç, vergilemenin ka-

dınlar ve erkekler üzerindeki farklı etkilerini değerlendirmek ve kamu

harcamaları ihtiyaçları ve talepleriyle ilişkili olarak ortaya çıkan gelir

düzeyini değerlendirmek için kullanılır.

Helena Hofbauer Balmori, “Gender and Budgets”, Overview Report, http://

Institute of

Development Studies, February 2013, s. 22.