TBB Dergisi Özel Sayı

452

Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme

CDB’ye göre kadının ulusal ve yerel karar organlarındaki sayısı-

nın artırılması çabaları; çalışmada feminist iktisadın 13. ilkesi olarak

belirttiğimiz kadınların aktif siyasete katılım oranlarının artırılması

hedefi ile eşleşmektedir.

4. BAZI CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME ÜLKE

UYGULAMALARI

Cinsiyete duyarlı bütçeleme ilk kez 1984’te Avusturalya’da uygu-

lanmıştır.

O tarihten bugüne kadar cinsiyete duyarlı bütçeleme ile

ilgili olarak gerek AB’de, gerekse diğer gelişmiş ve gelişmekte olan

ülkelerde ekonomik, siyasal ve sosyal yapılarına göre sosyal bütçe-

leme uygulamaları mevcuttur. Örneğin; Mozambik, Tanzanya ve

Mauritus’da (Çelik ve Atabey, 2013); İngiltere, Fransa, Güney Afrika,

İskandinav ülkeleri, İrlanda, Belçika İspanya’nın Bask bölgesi, Meksi-

ka, Sri Lanka, Cezayir, Filipinler, Kanada, Kore Cumhuriyeti, Hindis-

tan, Pakistan, Peru, Uganda, Amerika Birleşik Devletleri gibi yaklaşık

60 ülkede

çeşitli teorik ve uygulama dayalı çalışmalar yapılmıştır.

AB’de cinsiyete duyarlı bütçe; eşitlik, sorumluluk, etkinlik, şeffaflık ol-

mak üzere 4 eksende incelenmiş olup, kadın istihdamının arttırılması,

kadınların kaynaklardan daha etkin şekilde faydalanması ve toplum-

daki konumunun iyileştirilmesi hedeflenmiştir.

1997 Lüksemburg

Zirvesi ile başlayan süreçte kadın ve erkeklere eğitim, istihdam, giri-

şimcilik vb. konularda eşit fırsatlar verilmesi hususunda önemli mesa-

fe katedilmiştir.

Avustralya, Barbados, Fiji, Kenya, Mozambik, Namibya, Fili-

pinler, Güney Afrika, Sri Lanka, St. Kitts, İsviçre, Tanzanya, Uganda,

İngiltere, Zambiya, Zimbabve ve Büyük Britanya cinsiyete duyarlı

Debbie Budlenger, Guy Hewitt

Gender Budgets Make More Cents Country

Studies and Good Practice, The Commonwealth Secretariat, August 2002, s. 43.

Seyfi Yıldız, Alparslan Uğur, “Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme ve Ülke Deneyimleri”,

MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi

, 2016, C.5, S. 3, s. 282.

Villagomez Elizabeth “Gender Budgeting in the EU”,

Almenara Estudios

Economicos Y Sociales

, 2005; aktaran Birol Erkan , Mehmet Akbaş, Yusuf Ekrem

Şentürk, Sadettin Paksoy, “Dünyada ve Türkiye’de Sosyal Bütçeleme Yaklaşımı”,

International Journal of Economic and Administrative Studies

, 2012, Yıl 5, S. 9, s. 96.

Jill Rubery, “Gender Mainstreaming and Gender Equality in the EU:The Impact

of the EU Employment Strategy”,

Industrial Relations Journal

, Blackwell Publishers

Ltd., 2002, 33, s.5.