121 / 465
Aile Konutu’nun Özellikleri, Unsurları, Koruma Süresi ve Korunma Nedenleri
120
Birliğin devamı sırasında, aile konutunun seçilmesi ile kullanım ve
mülkiyet hakkını etkileyen hukuksal işlemlere konu olması hususunda
getirilen düzenlemeler kadar, aile konutunun sağ kalan eşe özgülenme-
si imkanı da, aile konutu kapsamında getirilen önemli koruyucu dü-
zenlemelerden birisidir. Zira bireylerin hayatında bu denli önemli olan
varlıkların, birliğin son bulması halinde kimin kullanımında kalacağı,
özellikle konutun mülkiyeti kendisinde olmayıp ekonomik yönden de
güvenceli durumda olmayan eş açısından oldukça önemlidir. Bu kap-
samda Türk Medeni Kanunu, 240, 255 ve 279. maddelerinde, sağ kalan
eşin mal rejiminin tasfiyesi sonucunda aile konutu üzerinde mülkiyet,
intifa veya oturma hakkı talep edebilmesi, 652. maddesinde ise sağ ka-
lan eşin yine aile konutu üzerinde mirasçılık sıfatına bağlı bir yasal, ayni
talep hakkı bulunduğu hususlarını düzenlemiştir. Ayrıca, Kanunun
254. maddesinde, evliliğin boşanma veya iptalle sonuçlanması halinde
aile konutunun akıbetine ilişkin özel düzenlemelere yer verilmiştir.
Tüm hukuk sistemlerinde temel haklardan sayılarak koruma altı-
na alınan barınma hakkı kapsamında, aile hayatı için yadsınamayacak
bir değeri haiz olan aile konutu müessesesini inceleyeceğimiz çalışma-
mızda, sırasıyla aile konutu kavramı, bu kavramın unsur ve özellikleri,
koruma süresi ile önemi ile korunma nedenleri üzerinde durulacaktır.
I - Aile Konutu Kavramı
Aile konutu kavramı 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu termino-
lojisiyle hukuk hayatımıza girmiş olan en önemli kavramlardan birisi
olup, TMK’nın gerek evliliğin genel hükümlerini
7
, gerek mal rejimleri-
ni
8
, gerekse mirasın paylaşımını
9
düzenleyen hükümleri arasında yer almış
olan önemli bir kavram olmasına karşın, TMK’ da aile konutu kavramına
ilişkin bir tanıma yer verilmemiştir.
Ancak TMK’nın gerekçesinde kavrama ilişkin bir tanıma yer ve-
rilmiş olup, aile konutu gerekçede
10
“ eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini
gerçekleştirdiği, yaşantısına buna göre yön verdiği, acı ve tatlı günleri içinde
yaşadığı, anılarla dolu bir mekân”
olarak tanımlanmıştır
11
.
7
Bkz. TMK md.194 ve 197.
8
Bkz. TMK md.240, 254, 255 ve 279.
9
Bkz. TMK md.652.
10
Gerekçe için bkz. Ertaş / Koç, s. 289.; Em / Sözen / Kaçak / Yılmaz, s.275.; Yavuz, s.273.
11
Barlas, Nami, Yeni Türk Medeni Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Eşler Arası