206 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Ş. Cankat TAŞKIN
205
miştir. Ancak buna karşın, Kanun’da AYM’nin bireysel başvurula-
rı karara bağlama görevini belli bir daireye vermediği; iki daireden
herhangi birinin bunu üstlenebileceği anlaşılmaktadır. Oysa, bireysel
başvuru hakkının tanındığı Avrupa devletlerinde, AYM’nin bir daire-
sinin sadece bireysel başvuruları karara bağlamakla görevlendirildiği;
hatta bu nitelikteki başvuruları karara bağlayacak olan daire üyeleri-
nin insan hakları hukuku konusunda uzmanlığı olan hukukçulardan
oluşturulduğu görülmektedir
122
.
Siyasi partilerin kapatılmasının ve partinin hazine yardımından
yoksun bırakılmasının Genel Kurul’un kararına bırakılması doğru ol-
muştur. Ancak, buna ilişkin kararlara karşı da gerek Yargıtay Cumhu-
riyet Başsavcısı gerekse ilgili siyasi parti tarafından, yüce divan düzen-
lemesinde olduğu gibi en azından
“yeniden başvuru hakkı”
tanınması
daha doğru bir yaklaşım olabilirdi. AYM’nin iş yükünün azaltılması
adına Siyasi Partilerin mali denetimi Sayıştay’a devredilebilirdi.
Ayrıca, AYM’nin Yüce Divan kararları dışındaki kararlarını-kural
olarak-
“duruşma açılmadan”
görmesi de (AY değişik md-149/6) karşı-
laştırmalı hukuktaki genel eğilimin aksini yansıtan bir uygulamadır
123
.
Ancak değişik md 149/6’da bireysel başvuruların duruşmalı olarak
yapılması AYM’nin takdirine bırakılmıştır. Bunun yanı sıra siyasi par-
tilerin kapatılmasına ilişkin davalarda da Yargıtay Cumhuriyet Baş-
savcısı ve siyasi partinin genel başkanı/temsilcisi dinlenir. Fakat bu
dinlemeyi duruşma olarak algılamamak gerekir.
Kanaatimizce, AYM’nin kural olarak dosya üzerinden çalışacak
olması hak arama hürriyetine ve adil yargılanma ilkesine aykırıdır.
Dolayısıyla, her türlü başvurunun (iptal başvuruları dahil) duruşmalı
olarak görüşülmesinde yarar vardır. Özellikle de bir hak yoksunlu-
ğuna yol açabilecek olan siyasi partilerin kapatılması/hazine yardı-
mından yoksun bırakılması kararlarında duruşma açılarak yargılama
yapılması zorunlu tutulmalıdır. Aynısının, bireysel başvurular bakı-
mından da uygulanması gerektiğini düşünüyoruz.
122
Kaboğlu, “
Halk Neyi Oylayacak”,
s. 251
123
Almanya, Avusturya, İtalya, İspanya,Portekiz ve Polonya’da duruşmalı inceleme
kuraldır. (Dağ
,
a.g.t,s.73)