TBB Dergisi 97. Sayı

TBB Dergisi 2011 (97)

İbrahim AŞIK

kümleri kıyasen uygulanabilecektir. Ancak kesin ve bağlayıcı bir usûlî

durum ortaya çıkmışsa, artık buna maddî hukuk hükümleri uygulana-

mayacaktır. Örneğin yetki sözleşmesi ancak süresinde yetki itirazında

bulunulursa incelenebilecektir

III.YETKİ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI

Yetki sözleşmesinin geçerli bir şekilde yapılabilmesi için kanun

bazı sınırlamalar getirmiştir. Bu sınırlamalardan birincisi sözleşmenin

tarafları bakımından getirilmiştir. Bu sınırlama, özellikle sözleşmede

zayıf konumda olduğu düşünülen tarafı korumak amacıyla getirilmiş,

hatta bu kişiler bakımından yetki sözleşmesi yapma imkânı kaldırıl-

mıştır (m.17). Kanun bir diğer sınırlamayı yetki sözleşmesinin konu-

su ve kesin yetki halleri bakımından getirmiştir. Bunun yanında yetki

sözleşmesinin yazılı olarak yapılması, hukukî ilişkinin belirli veya be-

lirlenebilir olması, yetkili kılınan mahkeme veya mahkemelerin göste-

rilmesi gerekmektedir (m.18).

A. Sözleşmenin tarafları açısından getirilen sınırlama

Yeni getirilen düzenleme ile Kanun, herkese yetki sözleşmesi ya-

pabilme imkânı vermemiştir. Bu düzenlemeye göre, tacirler veya kamu

tüzel kişileri aralarında yetki sözleşmesi yapabilecektir (m.17). Madde

metninde yetki sözleşmesi yapabilecek kişiler belirtilmiştir. Bu mad-

denin mefhumu muhalifinden maddede belirtilen kişilerin dışındaki

kişilerin yetki sözleşmesi yapamayacakları anlaşılmaktadır. Ayrıca

gerek Kanunun genel gerekçesinde gerekse madde gerekçesinde tacir

veya kamu tüzel kişisi olmayanlar bakımından yetki sözleşmesi ya-

pabilme olanağının kaldırıldığı açıkça ifade edilmiştir. Bunun yanın-

da tereddütlere yer vermemek için madde gerekçesinde, tacirler veya

kamu tüzel kişileri ile bu nitelikte olmayan kimselerin yetki sözleşmesi

yapamayacakları, bu kişilerin dışındaki diğer kimselerin kendi arala-

rında da yetki sözleşmesi yapamayacakları açıkça ifade edilmiştir

Bu düzenlemeyle tacirler veya kamu tüzel kişileri karşısında tü-

keticilerin korunması hedeflenmiştir. Örneğin, bir banka veya sigor-

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.182.

Gerekçeler için bkz.: Budak, s.12, 48.