TBB Dergisi 97. Sayı

İpotekli Konut Finansmanına Yönelik Hukuki Düzenlemeler ve Diğer Ülkelerle Mukayesesi

232

Giriş

Bu çalışmada ipotekli konut finansman sitemine ilişkin yasal dü-

zenlemeler incelenmektedir. Konu incelenirken öncelikle konut fi-

nansman sistemine ilişkin genel bir bilgi verildikten ve konut hakkının

uluslararası belgeler yönünden incelenmesi yapıldıktan sonra, ipotekli

konut finansman sistemi ile ilgili olarak Türkiye’deki mevzuat yönün-

den değerlendirilecektir. Başlıca diğer ülkelerdeki hukuki yapı özet-

lendikten sonra, Türkiye’deki sistemle bu sistemler kıyaslanacaktır.

1. Konut Finansmanı

İnsanların temel ihtiyaçlarından biri olan barınma ihtiyacını karşı-

lamak için inşa edilen konutların finansmanı için birçok sistem bulun-

maktadır. Konut hakkının uluslararası sözleşmelerde ve anayasalarda

yer alması dolayısıyla devletler, bireylerin konut edinmeleri için bir-

çok yükümlülükler altına girmişlerdir. Konut finansmanını sağlamak

üzere çeşitli yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu yasal düzenlemelerle,

ya konut finansmanını doğrudan devletin sağlamakta olduğu ya da

konut finansmanına ilişkin genel yapının ortaya konulduğu ve dev-

letin denetleyici olduğu sistemler oluşturulabilmektedir. Türkiye’de

oluşturulmaya çalışılan konut finansmanı sistemi bu iki sistemin ara-

sında olan karma bir sistemdir. Bu çalışmanın konusu olan ipotekli

konut finansman sisteminin anlaşılması bakımından konut finansman

sistemlerine değinmekte fayda vardır.

1.1. Konut Finansmanı Sistemleri

1.1.1. Doğrudan Finansman Sistemi

Konut finansman sisteminin en basit halidir. Bu sistemde finans-

man bireylerden ve kurumlardan aracısız olarak sağlanmaktadır. Mü-

teahhitler tarafından satılan konut bedelinin vadelendirmesi de bu sis-

teme dahildir

1.1.2. Sözleşme Sistemi

Bu yöntemde, konut sahibi olmak isteyen bireyler bu konuda uz-

manlaşmış kurumlara tasarruflarını yatırırlar; ancak yatırım dönemi

1 Hakan Habercuma,

Mortgage Konut Finansman Sistemi ve Türkiye’deki Yapı,

M.Ü.

Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006, s.9-10.