369 / 465
Soybağının Reddi
368
4721 sayılı Yeni Medeni Kanun ise bu konuda m.289/3 hükmünü
öngörmüştür. Maddeye göre;
“Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir
yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.”
Bu hüküm
uyarınca soybağının reddi davasının süresinde açılamadığı hallerde,
gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, soybağının reddi davasına iliş-
kin olarak kabul edilen bir yıllık süre haklı sebep teşkil eden durumun
ortadan kalktığı tarihten itibaren başlayacaktır. MK m.289/3 her ne
kadar koca ve çocuğun dava hakkına ilişkin olsa da MK m.291/3 bağ-
lamında diğer ilgililerin dava açma hakkı bakımından da uygulana-
caktır
59
.
Hangi durumların haklı neden oluşturacağının takdiri MK 4 bağ-
lamında hakime aittir. Haklı nedenlere örnek olarak; kocanın ayırt
etme gücünü geçici olarak kaybetmesi, kocanın cezaevinde bulunma-
sı, yurtdışında çalışıyor olması, ağır bir hastalık nedeniyle bir hasta-
nede tedavi altında olması, bulaşıcı bir hastalık nedeniyle karantina
sahası içerisinde mahsur kalması gösterilebilir
60
. Bunun yanında ko-
canın çocuğun kendisinden olmadığını bilmesine rağmen, aile şerefini
korumak için soybağının reddi davası açmaması, ancak bu hususun
ortaya çıkmasından sonra dava açması, karısının gebe kaldığı dönem-
de bir başka erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu bilmesine rağmen
ancak karısının bu hususu ikrar etmesinden veya zina nedeniyle açtığı
boşanma davasının sonuçlanmasından önce soybağının reddi davası
açmaması sürenin uzaması neticesini doğuracak haklı neden olarak
kabul edilmemektedir
61
.
MK m.289/3 çerçevesinde gecikmeyi haklı kılacak nedenlerin bu-
lunması söz konusu olmasa da sürenin sona ermesinden önce açılmış
bulunan soybağının reddi davası usul eksikliğinden reddedilirse bu
sırada dava açma süresi sona erse bile, davacı BK.m.137 hükmünün
kıyasen uygulanması yoluyla 60 günlük ek süre içerisinde davasını ye-
niden yöneltebilir
62
.
munda davacıya haklı sebebin ortadan kalkmasından itibaren 1 aylık bir süre ve-
rilmelidir. (Tekinay, s.369)
59 Dural/Öğüz/Gümüş, s.454.
60 Gençcan,
Soybağının Reddi Davalarında Dava Süresi
, s.26; Akıntürk, s.336.
61 Dural/Öğüz/Gümüş, s.455; Acabey, s.104.
62 Gençcan, s.214; Dural/Öğüz/Gümüş, s.455.