91 / 465
Hukuksal Romantizm
90
SONUÇ
Hukuk gerçekte çok yalın ve vahşi yaşanır. Hak verilmez alınır
derken bunu kastederiz. Hukuk sürekli olarak kurumsal ve her zaman
dinamik bir güçle, kaba güç eşiğiyle tanımlanır ve varedilir. Bu neden-
le hukuk alanında romantizme asla yer yoktur. Dolayısıyla bu vahşili-
ğe karşı romantik bir idea biçmek kaçınılmaz gibi görünüyor.
Hukuka yüklediğimiz romantik anlamın sürekli yanıbaşımızda
olacağını biliyoruz. Ezenler ve ezilenler romantik sav ve karşı savlarını
aynı güzellemeler içinde topluma sunmaya devam edecekler. Adalet,
hukuk, özgürlük, eşitlik, güvenlik ve uygarlık isteği her ağıza hep çok
yakışacak... Adalete içkin büyülü sözler bizleri hep ikna edecek...yan-
daş veya karşıt olarak...
Görünen o ki, hukuk, hep ikili bir romantizmle yaşayacak; birin-
cisi onun yarattığı üstün değerleri sonuna kadar kullanan fırsatçılar;
ikincisi ise, bu üstün ilkelerin gerçekliğini sürekli öne sürecek ve çıka-
racak olan isyancılar. Ancak ikisinin birleşeceği nokta yine isteyenin
çıkarına içkin bir yapıyı daim kılmak olacaktır.
Bu kaçınılmaz romantik perdeleme veya romantik isyan yerine
daha somut gerekçeler ve hak alanları üretmek gerekiyor. Bunu ulufe
dağıtarak değil, herkesi içine alacak uzlaşma zemini yaratarak yapmak
zorundayız. Bu nedenle hukuksal tartışmanın devlete içkin, özünde
bürokratik bir etkinlik olmaktan çıkarılması kaçınılmaz görünüyor.
Hukuksal tartışmanın şeffaflaşarak toplumsallaşması ve çoğullaştırı-
larak kamusallaştırılması ile gerçekçi bir hukuksal zemin ve adil olana
özgü bir dinamizm yaratılabilir...
Bunun için “uluslararası ve ulusal
36
adalet endeksi” ile hukukun
ve adaletin, ulusal ve küresel anlamda somutlaşması, nesnelleşmesi
sağlanabilir, böylece hukukun ve adaletin kendinden menkul hale gel-
mesi önlenebilir...
36
Türkiye’nin 2010 yılı hukukun üstünlüğü endeksi verilerine göre sıralaması için
bkz. Mustafa Tören Yücel; Yargı Reformu ve Demokrasi, Çankaya Üniversitesi
Yayınları, Ankara 2011, s.88.