96 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Mehmet BULUT
95
Bu çalışmamızda hizmet sözleşmesine tabi olarak çalışan işçilerin
açacakları hizmet tespit davalarına ilişkin hususlar incelenecek ve de-
ğerlendirilecektir.
2. Hizmet Tespit Davalarında Görev ve Yetki
Görev, kanun ile bir mahkemenin bazı davaları incelemeye yetkili
kılınmasıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 1. madde-
si uyarınca mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir ve göreve
ilişkin kurallar, kamu düzenindendir. 5510 sayılı Kanun’un 86. mad-
desinin dokuzuncu fıkrasında yer verilen açık hüküm gereğince hiz-
met tespit davalarının incelenmesinde görevli mahkeme İş Mahkeme-
leridir. İş mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise görevli mahkeme
Asliye Hukuk Mahkemesidir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesine göre; İş
Kanunu’na göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri
arasında iş akdinden veya İş Kanunu’na dayanan her türlü hak iddia-
larından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olarak
lüzum görülen yerlerde iş mahkemeleri kurulur. Bu mahkemeler, Sos-
yal Güvenlik Kurumu ile sigortalılar veya yerine kaim olan hak sahip-
leri arasındaki uyuşmazlıklardan doğan itiraz ve davalara da bakarlar.
Yetki, bir mahkemenin yargı çevresine aldığı alandaki husumetle-
ri çözebilme salahiyetidir. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5.
maddesine göre; iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte
dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer
mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili
mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.
Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine açılan davalarda yetkili mahkeme,
Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinin bulunduğu yer iş mahkemesidir.
Dava açılırken işverenle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumuna da husu-
met yöneltilmelidir. Hizmet tespit davasında davalı sayısı birden fazla
olması halinde davalılardan birinin ikametgâh adresindeki mahkeme-
de açılması gerekmektedir.
İş mahkemelerince verilen nihaî kararlara karşı Yargıtay’da tem-
yiz yoluna başvurulabilir. Temyiz yoluna başvurma süresi, karar yüze
karşı verilmişse nihaî kararın taraflara tefhimi, yokluklarında verilmiş