100 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Mehmet BULUT
99
tin geçtiği sürede işyeri el değiştirmişse eski işveren yanında işyerini
devralan yeni işverenin de Sosyal Güvenlik Kurumu ile birlikte hasım
gösterilerek davaya dahil edilmeleri gerekmektedir. Aksi halde hizmet
tespit edilse dahi Yargıtayca hüküm bozulmaktadır.
Yerleşmiş Yargıtay görüşlerine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’na
husumet yöneltilmeyen hizmet tespit davalarına ilişkin verilen karar-
ların uygulanması zorunluluğu bulunmamaktadır. Bunun için açılan
davalarda Kurumun hasım olarak gösterilmesi gerekir. Nitekim, Sos-
yal Güvenlik Kurumu uygulaması da bu yönde olup açılan hizmet tes-
pit davalarında Kurumun hasım gösterilmediği davalar işleme alın-
mamaktadır.
Uygulamada bildirim ve prim ödeme yükümlülüğünü zamanında
yerine getirmeyen alt işveren idari veya mahkeme kararlarıyla son-
radan yerine getirilmesi istenen dönemde kendisine ulaşılamaması,
prim ödeyemeyecek ekonomik zorluk çekmesi gibi nedenlerle sigor-
talılar mağdur edilebilmektedir. Bu gibi hallerde alt işveren ile birlikte
asıl işverene hizmet tespit davası açılabilmektedir. Yargıtay Hukuk
Genel Kurulu’nun Kararı’nda;
“506 sayılı Kanun’un 87. maddesinde, tali
işverenin ödevine uymamasının sonuçlarından asıl işverenin de sorumlu ola-
cağı kuralını koymuştur. Zira, tali işverenler hayat deneyimleriyle ortadadır
ki ekonomik bakımdan asıl işverenlere göre güçsüz kişilerdir. Bunların kişisel
olarak sorumlu tutulmaları gerek sigortalıların gerek sigortalılara verilecek
sosyal güvenlik haklarını uygulayan Sosyal Sigortalar Kurumu’nun hak ve
alacaklarını güvenceye almakta yetersiz olabilir. Bu nedenle, yasa koyucu
ortak yükümlerde madde 86 ile tali işverenlerin ödevlerine uymamalarının
yaptırımlarından güçlü asıl işverenleri de müteselsil sorumlu tutan, sosyal
güvenlik hukukunun isteklerine uygun düşen bir düzenleme yapmıştır.”
8
Sosyal Güvenlik Kurumu da bir genelgesinde; Yargıtay’ın asıl iş-
verenin sorumluluğu ile ilgili muhtelif kararlarında da
“birlikte sorum-
luluk”
deyiminden tam teselsülün, dolayısıyla müşterek ve müteselsil
sorumluluğun anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.
9
Anılan Genelge’ye
esas Yargıtay Kararları 506 sayılı Kanun hükümleri için alınmış olmak-
la birlikte 5510 sayılı Kanun için de geçerliliği sürmektedir.
8
Yrg. HGK’nın, 12.06.1991 tarih ve E. 1991/10-277, K. 1991/359 sayılı Kararı.
9
SGK’nın, 07.06.2010 tarih ve 2010-71 sayılı Genelgesi.