TBB Dergisi 98. Sayı

110 / 529

TBB Dergisi 2012 (98) Güneş YILMAZ 109
bulunan mallar üzerindeki hak sahipliği açısından “elbirliği mülkiyeti”
olarak ortaya çıkmaktadır7. Miras hukukunda elbirliği ortaklığı, mi-
rasçıların her birinin diğerleriyle birlikte kendilerine miras yoluyla in-
tikal eden varlık ve değerler topluluğu üzerinde “elbirliğiyle hak sahibi”
konumunda olduğuna, yani “elbirliğiyle hak sahipliğine” işaret eder8 ki,
bu durum, yani mirasçılar arasındaki elbirliği ortaklığı ancak TMK’nın
703. maddesinde sayılan sebeplerle sona erer. Söz konusu sona erme
sebepleri “malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilme�
si” olarak belirtilmiştir.
III. Miras Ortaklığını Sona Erdiren Dava: İzale-i Şuyu (Ortaklığın
Giderilmesi) ve Hukukî Mahiyeti
Çalışma konunuz açısından önem arz eden husus, TMK’da da
belirtildiği üzere, elbirliği ortaklığı halinde mülkiyetin “topluluğun
dağılmasıyla”, başka bir ifadeyle “ortaklığın sona ermesiyle” ortadan
kalkması konusudur. Öğretide ortaklığın sona erdirilmesi için açılan
davaya “izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi)” adı verilmektedir 9. Ortaklı-
ğın giderilmesi (izale-i şuyu) davası, elbirliği ortaklığı halindeki mül-
kiyete (veya paylı mülkiyete) konu menkul veya gayrimenkuller ile
haklarda, ortaklar (veya paydaşlar) arasında yürürlükte olan tapulu
mülkiyet ilişkisini sona erdirip, ‘bireysel mülkiyete’ geçişi sağlayan
iki taraflı (axio dubless), taraflar için benzer sonuçlar doğuran dava-
lardır10. Genel olarak izale-i şuyu, yani ortaklığın giderilmesi davası
Mirasçıların Miras Bırakanın Banka Hesabı Üzerindeki Tasarruf Yetkisi”, httpdergiler.
ankara.edu.trdergiler382812561.pdf., s.123; Jale G. Akipek, s.45.).
7 Nuri Erişkin, s.122-123.
8 Nuri Erişkin, s.124.
9 Her ne kadar öğretide, ortak (elbirliği veya paylı) mülkiyetin sona erdirilmesi için
açılan “izale-i şuyu davası” ile ortak malın nasıl bölüştürüleceğine yönelik olan “tak�
sim (paylaşma) davası” arasında bir ayrım yapılıyorsa da, uygulamada genellikle
böyle bir ayrım yapılmadan davaya izale-i şuyu davası denilmektedir (Ejder Yılmaz
ve H.Ümit Yılmaz, Hukuk Rehberi, Cilt 2, Yetkin Yayınları, Ankara:2006, s.2390.)
10 Dava açma yetkisi, elbirliği mülkiyetinde ortağa (paylı mülkiyette paydaşa) aittir. Or-
taklardan (ya da paydaşlardan) biri yalnız başına dava açabileceği gibi, birden fazla
ortak (ya da paydaş) da dava açabilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun E.2003/6-
253, K.2003/270,T.02.04.2003 Kararı; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun E.2003/6-
731, K.2003/742 Kararı ))
İzale-i şuyu davasına konu teşkil eden malın değerine bakılmaksızın (HUMKm.8)
dava, Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmaktadır. İzale- i ����������������������şuyu�����������������davasının konusu-
nun taşınır veya taşınmaz olması da bir değişiklik yaratmaz; zira HUMK 8/II-2
açıkça “taşınır ve taşınmaz mal ve haktan” söz etmektedir (Bkz. Ejder Yılmaz ve